İsrail’in 7 Ekim 2023’ten bu yana Gazze Şeridi’ne düzenlediği akınlar ve Lübnan’a yönelik muhtemel askeri harekatı öncesinde Rum kısmında Batılı ülkelerin askeri lojistik bağlamındaki hareketliliğinde önemli artışlar gözlendi.
Askeri ve istihbarat kurumlarının çalışmalarına ait araştırma haberleri yapan İngiliz Declassified UK’nin internet sitesinde yer alan habere nazaran, İngiltere askeri kargo uçaklarının İsrail’e Ekim 2023’ten bu yana yaptığı 60’tan fazla uçuşun çoğunluğu, Limasol kenti yakınlarında “egemen üs” statüsünde bulunan Akrotiri (Ağrotur) Hava Üssü’nden gerçekleşti.
İngiltere’nin Trodos Dağı, Akrotiri ve Agios Nikolaos’taki tesislerden direkt yahut ABD aracılığı ile dolaylı olarak İsrail’e istihbarat dayanağı sağladığı istikametindeki iddiaları İngiltere Savunma Bakanlığı sürekli yalanlıyor.
İngiltere’nin geçen yıl askeri üslerindeki lojman sayısını tesislerin modernizasyonu çerçevesinde artırmasının, 7 Ekim’den bu yana İsrail’in Gazze’ye akınlarına takviye için Ada’ya konuşlandırılacak ek özel birlik çalışanı için yapıldığı ileri sürüldü.
Nisanda İran’ın İsrail’e yaptığı misilleme hücumlarında İngiliz hükümran üslerinden kalkan Birleşik Krallık Hava Kuvvetlerine bağlı uçaklar, İran’ın füze ve dronlarını havada vurma misyonu üstlendi.
İngiliz üslerinin İsrail’e askeri dayanak için kullanılması vakit zaman Ada’da protestolara da neden oluyor. Filistinlilere dayanak veren aktivistler, üslerin önünde şovlar düzenleyerek İngiltere’nin İsrail’e verdiği askeri dayanağa dikkat çekiyor.
ABD’NİN RUM KESİTİNDEKİ ASKERİ VARLIĞI ARTIYOR
ABD’nin bölgedeki kimi operasyonlar için İngiltere’nin üslerini kullandığı da tezler ortasında yer alıyor. Declassified, ABD Savunma Bakanlığının Orta Doğu’daki barış muhafaza faaliyetlerine takviyeleri gözlemleme gayesiyle 1974’ten bu yana Ada’da mevcudiyetinin bulunduğunu belirtti.
ABD’nin Ekim 2023’te İsrail’in Gazze’ye saldırısının çabucak akabinde İngiliz üslerine büyük ölçüde teçhizat ve silah sevkiyatı yaptığı, yalnızca 1 ay içinde 20 kargo uçağının Ada’ya indiği bilgisi İsrail basınında yer aldı.
Rum ve İngiliz basınında yer alan argümanlara nazaran, ABD’nin istihbarat maksatlı uçuşları da Akrotiri’den yapılıyor. Bu haberlerde, Orta Doğu’daki operasyonlara hazırlık için 129 Amerikalı havacının bulunduğu Akrotiri’de ABD’nin casus uçuşlar yapan keşif filosunun da kalıcı olarak konuşlandığı ileri sürülüyor.
ABD Hava Kuvvetlerinin Ada’daki İngiliz topraklarında varlığını artırması ve bunun kamuoyundan kapalı tutulmaya çalışılması da gündemde olan bir öteki mevzu.
Mart 2019’da hazırlanan ABD Hava Kuvvetleri dokümanına nazaran, 2018’de Kraliyet Hava Kuvvetlerine ilişkin Akrotiri’de ABD’nin 87 havacısı bulunuyordu ve bu sayının 6 yıl içinde yüzde 48 artırılması planlanıyordu. Artan temel gereksinimlerin karşılanması için kurulacak tesislerin maliyetinin de 27 milyon dolar olduğu varsayım ediliyordu.
Öte yandan, ABD’nin İsrail’e İngiliz üslerini kullanarak Avrupa’dan silah gönderdiğine dair argümanlar olsa da ABD Savunma Bakanlığı bu konuda detay vermeyi reddediyor.
Sızdırılan evraklara nazaran de ABD, Akrotiri üzerinden Gazze’de gözetleme vazifeleri yapıyor ve İsrail ile istihbarat paylaşımında bulunuyor. CIA üzere öbür istihbarat ajanslarının Akrotiri’yi casusluk için kullandığı öne sürülüyor.
New York Times, 2 Kasım 2023’te ABD’nin Gazze Şeridi üzerinde gözetleme hedefli insansız hava aracı kullandığını haberleştirdi. Bu durum ABD Savunma Bakanlığı yetkilileri tarafından da onaylandı. Bu araçların kalkış noktasının Akrotiri olduğu varsayım ediliyor.
Geçen şubat ayında ABD Deniz Kuvvetlerine bağlı “donanma kaplanları” isimli özel kuvvet askerleri, Limasol kenti açıklarında Rumlar ile ortak tatbikat gerçekleştirdi.
13 Kasım 2023’te içinde 5 özel kuvvet askeri ile düşen ABD helikopterinin, Ada’ya yakıt ikmali için geldiği ve eğitim faaliyeti sürdürürken Greco Burnu’nun güneyinde kaybolduğu argüman edilmişti.
Genellikle “batmaz uçak gemisi” olarak tanımlanan Kıbrıs, İsrail’in Gazze’ye akınlarının akabinde ABD ve kimi Batılı ülkelerin özel operasyon takımları için bir merkez haline dönüştü.
ABD’nin Gazze kıyılarına inşa ettiği yüzer iskele de Gazze’ye insani yardım aktarma yeri olarak ilan edilmesinin akabinde ABD donanma gemilerinin Ada’daki limanlara ziyaretlerini artırmasına sebep olmuştu.
ALMANYA VE HOLLANDA ÖZEL KUVVET GÖNDERDİ
İsrail’in Gazze’ye yönelik ataklarını münasebet gösteren Almanya, vatandaşlarının bölgeden inançlı tahliyesi gerekçesiyle geçen yılın ekim ayında hazırda bekleyecek özel kuvvetler timini Ada’ya gönderdi.
Rum resmi haber ajansı, bu timin rehine kurtarma ve anti terör operasyonlarında uzman olduğunu yazdı.
Aynı periyotta Hollanda da Ada’da hazırda beklemek üzere özel tim askerleri gönderdi. Hollanda ayrıyeten Güney Kıbrıs Rum İdaresi (GKRY) ile 2024-2025 devrini kapsayan savunma işbirliği programı da imzaladı.
GKRY FRANSA’YA OPERASYON HAKKI TANIDI
GKRY ile Fransa ortasında daha evvelden imzalanan ve ayrıntıları nisanda açıklanan askeri işbirliği muahedesinde, Fransa’nın Rum idaresinin denetim ettiği bölgelerde vatandaşlarını bölge ülkelerinden tahliye etmek emelli operasyonlar yapabileceği belirtildi.
Phileleftheros gazetesi, bu askeri muahedeyi “Kıbrıs, Orta Doğu krizinde Fransız üssü olarak kullanılacak” başlığıyla okuyucularına duyurdu.
Fransız savaş gemileri Ada’daki limanları sıklıkla ziyaret ederken, Paris ile Güney Lefkoşa ortasında Fransa’ya güneyde bir deniz üssü tahsis edilmesi konusundaki görüşmeler vakit zaman basına yansıyor.
GKRY’nin Doğu Akdeniz’de İsrail’e takviye veren tavrı ve Rum kesitinin Batılı ülkelerin asker toplama merkezi haline dönmesi “Doğu Akdeniz’de istikrara tehdit” olarak nitelendiriliyor.
‘GKRY, İNGİLTERE’YE KARŞI ÇIKMALI’
Rum bölümündeki çok solcu Emekçi Halkın İlerici Partisi (AKEL) Basın Sözcüsü Yorgos Kukumas, Aralık 2023’te İsrail’e dayanak için İngiliz üslerinin harekatlarda “sıçrama tahtası” olarak kullanılamayacağını ve gündeme gelen sorular hakkında halka yanıt verilmesi gerektiğini belirtti.
Kukumas, “İsrail tarafından Filistinlilere karşı sürdürülen savaşta GKRY’nin sunduğu örtülü diplomatik desteğe” artık de İngiliz üslerinin kullanılması konusundaki suskunluğun eklendiğini kaydetti.
Kukumas, “İsrail’in Gazze’de işlemeye devam ettiği savaş hatalarını kolaylaştırmak için adamızın ve sömürge devri kalıntısı İngiliz üslerinin kullanılamayacağını AKEL her istikamete ilan etmektedir. Yanı başımızda çocuklara ve sivillere karşı sürdürülen katliama Kıbrıs halkının ezici çoğunluğu karşıdır. Hristodulidis hükümetini Kıbrıs halkını dinlemeye çağırıyoruz. Gazze’de kan dökülmesine hiçbir biçimde dahil olmamalıyız. İşlenmeye devam eden bu suça ortak olmamalıyız.” diye konuştu.
20 Haziran 2024’teki açıklamasında da Kukumas, Gazze’deki savaşın bilhassa Orta Doğu’da daha büyük bir yangının çıkması ihtimaliyle tüm devletler ve halklar için büyük kaygılara ve tehlikelere yol açtığını kaydederek, “Filistinlilere soykırım teşkil eden İsrail’in Gazze’deki savaşına Kıbrıs’ın hiçbir biçimde dahil olmaması ve BM’nin de ortaya koyduğu tezlerle tıpkı safta yer alıp savaşa karşı çıkarak, soykırımı açıkça kınaması gerektiğini AKEL daha birinci andan itibaren net bir biçimde savundu ve savunmaya devam etmektedir.” tabirlerini kullandı.
Kukumas, “İngiliz üslerinin statüsü, Kuruluş Antlaşması ile belirlenmiş olsa da bu üslerin İngiliz Milletler Topluluğu üyeleri dışındaki üçüncü ülkeler tarafından kullanılması için Kıbrıs Cumhuriyeti’nin onayının gerektiğini bir defa daha de hatırlatırız. Kıbrıs rastgele bir yabancı gücün hücumları için kullandığı bir sıçrama tahtası değil, barış köprüsü olmalıdır. Hem yanlışsız olan hem de halkımızın ve ülkemizin çıkarına olan budur.” biçiminde konuştu.
‘GKRY, DOĞU AKDENİZ’LE İLGİLİ MUAHEDELERİ SOYKIRIMI DESTEKLEMEK İÇİN KULLANILIYOR’
GKRY’de yürütülen “United for Palestine” başlıklı kampanyanın üyesi Athina Kariati de AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, İngiliz üslerinin kapanması gerektiğini ve var olmaları için bir neden göremediklerini vurguladı.
Kariati, GKRY’nin birkaç Avrupa ülkesi ve İsrail ile Doğu Akdeniz’de doğal gaz arama konusunda mutabakat yaptığını anımsatarak, bu mutabakatların GKRY’nin “güvenliği adına” yapıldığını fakat bunun bulunan doğal gaz için ülkelerin çıkarlarının korunması maksadıyla söylenen “büyük bir yalan” olduğunu vurguladı.
Ayrıca Kariati, bu mutabakatların bugün Filistin’de “soykırımı desteklemek için kullanıldığına” dikkati çekti.