WikiLeaks internet sitesinin kurucusu Julian Assange’ın, ABD ile “casusluk kabahatini kabul etmesi” karşılığında vardığı mutabakat sonucu 5 yıldır tutuklu bulunduğu İngiltere’den Avustralya’ya gitmesine müsaade verilmesi, ABD’de değişik yansılara neden olurken, bunun gazetecilik için ise makus bir emsal olacağına dikkat çekildi.
Assange’ın salınmasına, ABD’de genelde olumlu yaklaşılırken, mutabakatta “suçlu olduğunu kabul etmesi” ise araştırmacı gazeteciliğin geleceği için telaşlara neden oldu.
Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği (ACLU) Konuşma, Saklılık ve Teknoloji Projesi Yöneticisi Ben Wizner, yazılı açıklamasında, “Assange’ın yargılanmak ve daha fazla cezayla karşı karşıya kalmak üzere Virginia’ya değil de Avustralya’ya uçacağı için minnettarız.” tabirini kullandı.
Wizner, Assange’ın muahede ile “suçunu kabul etmek” zorunda kalmasına da tenkitte bulunarak, “Eğer bu emsal, federal mahkemece onaylanırsa, tüm araştırmacı gazeteciler artık daha büyük hukuksal tehlikeyle karşı karşıya kalacak. Ulusal güvenlik gazetecilerinin hayati kıymet taşıyan çalışmaları, bugün düne nazaran çok daha güç olacak.” görüşünü paylaştı.
‘ZARARLI BİR TÜREL EMSAL’
New York merkezli Gazetecileri Müdafaa Komitesi (CPJ) CEO’su Jodie Ginsberg, Assange için “Tutukluluğunun sona ermesini memnuniyetle karşılasak da ABD’nin, Assange’ı soruşturması, gazetecilerin ihbarcılardan saklı malzeme almaları halinde Casusluk Yasası uyarınca yargılanmalarının önünü açarak ziyanlı bir hukuksal emsal oluşturdu. Bu asla bu türlü olmamalıydı.” değerlendirmesinde bulundu.
Savaş aykırısı sivil toplum örgütü CodePink tarafından yapılan yazılı açıklamada, Assange’ın özgür bırakılması memnuniyetle karşılanarak, şunlar kaydedildi:
“Julian Assange’ın eleştirel gazeteciliği olmasaydı, dünya, ABD ve müttefikleri tarafından işlenen savaş hataları hakkında çok daha az şey bilecekti. Bizim üzere pek çok savaş tersi örgütün, canavarın karnındaki savaş makinesiyle savaşmak için muhtaçlığımız olan ispatlara sahip olmasının nedeni odur.”
CUMHURİYETÇİLERDEN FARKLI TEPKİLER
ABD’deki siyasi çevrelerden Eski Lider Yardımcısı Mike Pence, Assange’ın hür bırakılmasına toplumsal medya hesabından en sert reaksiyon gösteren isimlerin başında geldi.
Pence, “Julian Assange, savaş vaktinde askerlerimizin hayatını tehlikeye attı ve hukuken sonuna kadar yargılanması gerekirdi. Biden idaresinin, Assange’la yaptığı savunma muahedesi adalete karşıttır.” sözünü kullandı.
Assange’ın hür bırakılmasının silahlı kuvvetler mensupları ile ailelerinin hizmet ve fedakarlıklarına saygısızlık olduğunu savunan Pence, ABD ordusunu ve ulusal güvenliğini tehlikeye atan biri ile hiçbir muahede yapılmaması gerektiğini belirtti.
Pence’in kendi partisinden Kongre üyeleri ise Assange için farklı reaksiyon gösterdi. Kentucky Temsilciler Meclisi Üyesi Thomas Massie, X hesabından, “Salınması olağanüstü bir haber lakin zati mahpusta bu kadar çok vakit geçirmiş olması gülünç bir durum. Obama, Trump ve Biden, bu kovuşturmayı asla takip etmemeliydi.” yorumunda bulundu.
Kongrenin Georgia eyaleti Cumhuriyetçi Üyesi Marjorie Taylor Greene, X hesabından, “Julian Assange, gazetecilik kabahatinden yıllardır tutuklu kaldıktan sonra hür bırakılacak. Julian’ı özgür bıraktığı için Tanrı’ya şükürler olsun.” paylaşımı yaptı.
Kasımda yapılacak başkanlık seçimlerine bağımsız aday olarak katılan Robert F. Kennedy Jr, X hesabından, Assange’ın hür kalmasıyla ilgili “Çok sevindim. O, bir jenerasyonun kahramanıdır.” sözünü kullandı.
Kennedy, başka yandan Assange’ın “komplo kurma cürmünü kabul etmek zorunda kalmasını” makus bir haber olarak niteleyerek, “Bu, ABD güvenlik devletinin gazeteciliği kabahat saymayı ve yetki alanını global olarak vatandaş olmayanları da kapsayacak halde genişletmeyi başardığı manasına geliyor.” fikrini lisana getirdi.
ABD’nin bu muahede ile fecî bir emsal oluşturarak basın özgürlüğüne büyük bir darbe indirdiğini belirten Kennedy, “ABD hükümeti, Amerikan kamuoyuna tabir özgürlüğünün kıymeti konusunda bir yurttaşlık dersi olarak Washington’da Assange için bir anıt inşa etmeli.” teklifinde bulundu.
Eski Ulusal İstihbarat Yöneticisi James Clapper da CNN’e, Assange’ın “bir nevi cezasını çektiğini” belirterek, ABD ile yaptığı muahede için “oldukça iyi” sözüne yer verdi.
Clapper, Assange’ın cezasını çektiğine inansa da insanların saklı bilgilerin ifşa edilmesinin “tamam” olduğunu düşünmemesi gerektiğini kaydetti.
ASSANGE’IN DAVA SÜRECİ
Julian Assange’ın kurduğu WikiLeaks, 28 Ekim 2010’da ABD’nin Irak ve Afganistan’da işlediği hataları da delillendiren 251 bin saklı belgeyi yayımlamıştı.
Assange, Haziran 2012’de sığındığı Ekvador’un Londra Büyükelçiliğinden 11 Nisan 2019’da çıkarılarak gözaltına alınmış ve “kefaletle hür bırakılma kurallarını ihlal etmekten” tutuklanarak Londra’daki Belmarsh Hapishanesi’ne konulmuştu.
ABD, İngiltere’den Assange’ın iadesini talep etmiş, İngiltere Yüksek Mahkemesi, ABD’den, Assange’ın mevt cezasına çarptırılmayacağı ve adil formda yargılanacağı üzere garantiler istemişti.
Dün gece yapılan açıklamada, Julian Assange’ın, ABD ile varılan “casusluk yasasını ihlal ettiği” suçlamasını kabul etme muahedesi sonucu, ülkesi Avustralya’ya gitmek üzere, 5 yıldır tutuklu bulunduğu İngiltere’den ayrılmasına müsaade verileceği belirtilmişti.
Assange, mutabakat kapsamında Büyük Okyanus’un Asya kıyılarına yakın ABD toprağı Kuzey Mariana Adaları Bölge Mahkemesi’nde yarın yapılacak duruşmada, 62 ay mahpus cezasına çarptırılacak ve ardından İngiltere’de cezaevinde kaldığı müddet göz önünde bulundurularak Avustralya’ya gitmesine müsaade verilecek.