Anayasa Mahkemesi (AYM) geçtiğimiz günlerde Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) kapsamında son bir yıl içinde emekli olanları da ilgilendiren kıymetli bir karar verdi. AYM’nin kararıyla, devletten yardım alan kelam konusu dernek ve vakıflarda emekli çalıştırılmasına müsaade veren Ek Husus 20 tümüyle iptal edildi.
Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın aktardığına nazaran; iptal edilen husus ile birlikte devletten yardım alan Türkiye Maarif Vakfı, Yunus Emre Vakfı, Türkiye Kızılay Derneği, Yeşilay Cemiyeti, Yeşilay Vakfı, Antalya Diplomasi Forumu ile Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Vakfı üzere dernek ve vakıflarda emekli çalıştırılamayacak.
Söz konusu dernek ve vakıflarda geçen yıldan bu yana EYT kapsamında emekli olduktan sonra çalışmaya devam eden çok sayıda kişi ya emekli aylıklarını kestirerek çalışmaya devam edebilecekler ya da çalıştıkları dernek ve vakıflardan ayrılmak zorunda kalacaklar.
BÜTÇEDEN YARDIM ALAN KURULUŞLARA ATAMA YOK
Kıvanç’ın iptal edilen hususa ait aktardıkları şöyle:
“5335 Sayılı Kanuna nazaran, rastgele bir toplumsal güvenlik kurumundan emeklilik yahut yaşlılık aylığı alanlar genel bütçeye dahil dairelerin, katma bütçeli yönetimlerin, döner sermayelerin, kefalet sandıklarının, toplumsal güvenlik kurumlarının ve bütçeden yardım alan kuruluşların takımlarına atanamazlar.
Emeklilik yahut yaşlılık aylığı kesilmeksizin kelam konusu kurum ve kuruluşların yanı sıra fonlar, belediyeler ve vilayet özel yönetimleri tarafından kurulan birlik ve işletmeler, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı iştirakleri ile kurum ve işletmelerinde ve sermayesinin yüzde 50’sinden fazlası kamuya ilişkin olan iştiraklerde çalıştırılamazlar.
Bakanlar, bakan yardımcıları, milletvekilleri, seçimle vazifeye gelen belediye liderleri ve vilayet encümenleri, Cumhurbaşkanı tarafından atanan ve görevlendirilenler, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nce yapılan seçimler sonucunda misyon verilenler ile yükseköğretim kurumlarının öğretim üyeliklerine ve Sıhhat Bakanlığının tabip ve uzman tabip takımlarına atananlar için istisna uygulanıyor.
İSTİSNA KAPSAMI 2021 YILINDA GENİŞLETİLDİ
2021 yılına kadar kelam konusu istisnalar hariç emeklilerin kamuda çalışması tümüyle yasaklanmıştı. 2021 yılında kabul edilen bir torba kanunla 5510 Sayılı Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu’na “Ek Unsur 20” eklendi. Kelam konusu ek unsurla Türkiye Maarif Vakfı, Yunus Emre Vakfı, Türkiye Kızılay Derneği, Yeşilay Cemiyeti ve Yeşilay Vakfı’nda emekli aylığı kesilmeksizin çalışmaya müsaade verildi. Bu kurumlarda emekli olduktan sonra çalıştığı için Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından emeklilikleri iptal edilen ve geçmişe yönelik ödenen emekli aylıkları için borç çıkartılanlara da af getirildi.
Geçen yıl çıkartılan torba kanunlarla, Antalya Diploması Forumu ile Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Vakfı da Ek Unsur 20 kapsamına alındı.
AYM EŞİTLİK PRENSİBİNE AYKIRI BULDU
Cumhuriyet Halk Partisi kelam konusu ek unsurun iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu. AYM müracaat üzerine Ek Unsur 20’yi tümden iptal etti.
AYM kararında, genç nüfusun kamu kurum ve kuruluşlarında istihdamının artırılması maksadıyla yaşlılık yahut emekli aylığı bağlanmış bireylerin bu kurumlarda çalışmasının yasaklandığı, kelam konusu ek husus ile Türkiye Maarif Vakfı, Yunus Emre Vakfı, Türkiye Kızılay Derneği, Yeşilay Cemiyeti, Yeşilay Vakfı, Antalya Diplomasi Forumu ile Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Vakfı’na istisna getirilmesinin Anayasa’nın eşitlik prensibine ters olduğu belirtildi. AYM’nin kararıyla, devletten yardım alan kelam konusu dernek ve vakıflarda emekli çalıştırılmasına müsaade veren Ek Unsur 20 tümüyle iptal edildi.
KARAR 14 HAZİRAN’DAN GEÇERLİ OLARAK YÜRÜRLÜĞE GİRDİ
AYM kimi iptal kararları sonrası yasal boşluk doğmaması için 6 ay, 9 ay üzere müddetler verebiliyor. AYM’nin bu iptal kararı ise 14 Haziran 2024 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlandığı gün yürürlüğe girdi.
Başta Kızılay olmak üzere kelam konusu dernek ve vakıflarda geçen yıldan bu yana EYT kapsamında emekli olduktan sonra çalışmaya devam eden çok sayıda kişi bulunuyordu. Kararın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bu şahıslar ya emekli aylıklarını kestirerek çalışmaya devam edebilecekler ya da çalıştıkları dernek ve vakıflardan ayrılmak zorunda kalacaklar.”