CHP Genel Lider Yardımcısı Yankı Bağcıoğlu, TBMM’de görüşülmekte olan 926 sayılı TSK Personel Kanunu Değişikliğine ait yazılı açıklama yaptı.
ANKA’nın haberine nazaran TSK içinde terfi edeceklerin belirlenmesi yetkisinin Kuvvet Kumandanları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Kıyı Güvenlik Komutanlığı’ndan alınıp siyasi makamlara verilmesiyle ilgili düzenlemelerin TSK içinde zafiyete neden olacağını belirten Bağcıoğlu, şunları kaydetti:
“Mevcut durumda üstün muvaffakiyet nedeniyle terfi edecekler, ilgili Kuvvet Kumandanı, J.GN.K yahut Kıyı Güv.K. tarafından belirlenmekte, bunların terfi onayları genel terfiler ile birlikte 3 sayılı Cumhurbaşkanı Kararnamesinde düzenlenen terfi onay yetkisine istinaden yetkili Bakan (MSB veya İçişleri) tarafından onaylanmaktadır.
Üstün muvaffakiyet nedeniyle terfi edeceklerin belirlenmesine ait yetkinin büsbütün siyasi makamlar olan MSB yahut İçişleri Bakanı’na verilmesi, işçinin sisteme olan inancını sarsabilecek, disiplinin zedelenmesine ve TSK’nın daha da politikleşmesine sebebiyet verebilecek mahiyettedir. Asker şahısların disiplin ve çalışmalarının en yakın amirlerinden başlayarak takip ve denetim edildiği, bu yetkinin Kuvvet Komutanlıklarından alınarak ilgili bakanlıklara verilmesinin karar verme sürecini daha da uzatırken kuvvet kumandanlarının astları üzerindeki tesirinin daha da azalmasına neden olacağı, siyaset dışı kalması gereken ordumuzun siyasete bulaşmasına sebebiyet vereceği aşikardır.”
‘BİR KOMUTA ZAFİYETİNİN OLUŞACAĞI AŞİKAR”
Yasa teklifindeki TSK’nın siyasileştirilmesiyle ilgili komuta zafiyetine yol açacak iki değerli nokta bulunduğunu söz eden Bağcıoğlu, şu görüşlere yer verdi:
”Gözden kaçırılmaması gereken değerli bir konu, bilhassa 2016-2023 yılları arasında, Genelkurmay Başkanı ve Kuvvet K.lıklarında olan yetkilerin neredeyse tamamının Ulusal Savunma (İçişleri) Bakanlığına devredildiğidir. Halihazırda esasen General/Amiral/subay/astsubay terfi, atama, yurt dışı süreksiz ve daima misyonlara seçim üzere birçok yetki bakanlık eliyle yürütülmektedir.
TSK Personel Kanunu değişikliği gündemde iken gözden kaçırılmaması gereken bir öteki kıymetli konu da TSK Komuta yapısıdır. Bilindiği üzere, Anayasa’nın 117’nci maddesi gereğince ‘…Genelkurmay Başkanı; Silahlı Kuvvetlerin komutanı olup, savaşta Başkomutanlık vazifelerini Cumhurbaşkanlığı namına yerine getirir.
?Ancak 31 Temmuz 2016 tarihinde yayımlanan 669 sayılı KHK ‘Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri K.lıkları direkt MSB’ye bağlanmış, Gnkur.Bşk.lığının Kuvvet K.lıkları üzerindeki buyruk komuta yetkisi askıya alınmış, Anayasa’nın 117’nci hususunda açık olarak belirtilen ‘Genelkurmay Liderinin TSK’nın Kumandanı olduğu’na ait husus kararsız hale gelmiştir. (669 sayılı KHK’nın bahse husus teşkilat değişikliği düzenlemeleri CHP tarafından 27/09/2016 tarihinde iptal talebiyle Anayasa Mahkemesine götürülmüş, lakin Anayasa Mahkemesi 04/11/2016 tarihinde ‘yetkisizlik’ gerekçesiyle red edilmiştir.) Başka yandan son 8 yıllık süreçte yapılan kanun değişiklikleri ile Genelkurmay Başkanlığı’nın kalan yetkileri de alınarak MSB’lığına devredilmiştir.
Genelkurmay Başkanlığının kuvvet komutanlıkları ile birlikte direkt Ulusal Savunma Bakanlığı’na bağlanması komuta birliği ve sadelik prensipleri aktif bir teşkilat yapısı uygulamalarına mutlaka karşıttır. Her ne kadar bu zafiyet harekât, istihbarat ve eğitim işlevlerinin Genelkurmay Başkanlığı tarafından yürütüleceği belirtilerek giderilmeye çalışılsa da bir komuta zafiyeti / karmaşası oluşacağı aşikardır.”
”YETKİ, VAZİFE VE SORUMLULUKLARIN AÇIK OLDUĞU YASAL DÜZENLEMELER YAPILMALI”
Bağcıoğlu, bundan sonrası için yapılması gerekenin çağdaş dünya demokrasilerindeki uygulamalara benzeri halde ve harp prensiplerine de uygun olan yasal düzenlemelerin yapılması gerektiğini belirterek, şunları kaydetti:
“2017-2023 yılları ortasında periyodun Ulusal Savunma Bakanı’nın operatif ve hatta taktik düzeyde harekat ve eğitim faaliyetlerine müdahil olduğu da gözden kaçırılmaması gereken bir konudur.
Bununla birlikte 28 Mayıs 2023 sonrasında MSB olarak atanan son Genelkurmay Lideri Sayın Yaşar Güler döneminde sivil asker bağlantıları ve bilhassa Genelkurmay Başkanı’nın TSK’nın Kumandanı olarak Kuvvet Kumandanları ile aktif ve Anayasa’ya uygun bir idare yapısı oluşturması tarafında hakikat ve yapan düzenlemelerin icra edildiği, 2016 sonrasındaki son 7 yıllık periyotta askeri komuta yapısında oluşan karmaşık durumun (Özellikle Gnkur.Bşk.nın yetkileri konusunda) düzeltilmesi tarafında adımlar atıldığı da görülmektedir.
Bundan sonrası için yapılması gereken; çağdaş dünya demokrasilerindeki uygulamalara benzeri biçimde ve harp prensiplerine de uygun olarak, Kuvvet Komutanlıklarının Genelkurmay Başkanlığına, Genelkurmay Başkanlığının ise Ulusal Savunma Bakanlığına bağlı olduğu, Genelkurmay Liderinin Anayasal yetki, misyon sorumluluklarının açık olarak belirli olduğu bir yapının oluşturulması için gerekli yasal düzenlemelerin yapılmasıdır.”