Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, BRICS ülkelerine, topluluğun genişlemesini, “yeni tip çok taraflı işbirliği mekanizmasına” dönüştürerek daha eşit ve sistemli çok kutuplu dünyaya katkı sağlama davetinde bulundu.
Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya nazaran Bakan Vang, Rusya’nın Nizhny Novgorod kentinde 10-11 Haziran’da düzenlenen BRICS Dışişleri Bakanları Toplantısı’na katıldı.
Toplantının birinci gününde yaptığı konuşmada, topluluk üyelerine dünya sorunlarında daha fazla sorumluluk ve aksiyon alma daveti yapan Vang, “Genişleyen BRICS’in stratejik ehemmiyetini ve siyasi tesirini kaldıraç olarak kullanarak BRICS’i gelişmekte olan ülkeler ve yükselen ekonomiler için hem açık hem kapsayıcı, yeni tip çok taraflı işbirliği düzeneğine dönüştürmeliyiz.” dedi.
Vang, “Küresel Güney” olarak isimlendirilen gelişmekte olan dünyanın birlikten kuvvet kazanacağını vurgulayarak, bu ülkelerin eşit ve nizam içindeki çok kutupluluğu savunarak “gelecek global kalkınmanın tonunu belirlemesi” gerektiğini belirtti.
BRICS ülkelerinin bağımsızlığa ve objektifliğe bağlı kalması gerektiğini söz eden Vang, “BRICS, milletlerarası toplumun barışa yönelik mutabakatına katkı sağlamalı ve her ne mazeretle olursa olsun yeni bir soğuk savaşa karşı çıkmalı.” tabirlerini kullandı.
Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’nın oluşturduğu BRICS kümesi ülkeleri, Ağustos 2023’te Güney Afrika’nın Johannesburg kentinde düzenlenen dorukta, Çin’in öncülük ettiği genişleme kararıyla Arjantin, Etiyopya, İran, Mısır, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin olduğu 6 Arap ülkesini üyeliğe davet etmişti.
Arjantin’in dışındaki ülkelerin daveti kabul ederek katılmasıyla BRICS, 10 üyeli bir topluluk haline gelmişti.
GAZZE
Vang, konuşmasında, Gazze’de ateşkes davetini ve Filistin’in Birleşmiş Milletler üyeliğine dayanaklarını yinelerken, Ukrayna krizinin tahlili için Moskova ve Kiev ortasına “eşit iştirake dayalı ve tüm tarafların ve tüm barış tekliflerinin adilce tartışılacağı” barış görüşmelerine muhtaçlık olduğunu vurguladı.
Çinli Bakan, toplantı marjında Rusya, Brezilya, İran ve Güney Afrika’dan mevkidaşlarıyla bir ortaya geldi.
ÇİN-RUSYA İLİŞKİLERİ
Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile görüşmesinde Vang, Çin’in Rusya ile stratejik işbirliğini ve BRICS üzere çok taraflı platformlardaki eş güdümü sürdüreceğini belirterek, “Çin-Rusya münasebetlerinin gelişimi, her iki tarafın kendi temel çıkarları açısından yaptığı stratejik tercihtir. Bu bağ global trendlere ve vaktin genel eğilimine uygundur, üçüncü tarafları amaç almamaktadır ve dış güçlerce de bozulamayacaktır.” halinde konuştu.
Vang, Çin’in, Rusya’yı BRICS periyot başkanlığında desteklediğini ve birlikte “Küresel Güney”in birliğini ve gelişimini desteklemeye hazır olduğunu, Rusya ile bağlarında stratejik odağı koruyacağını ve dış baskılara direnerek münasebetlerin sağlam ve sürdürülebilir gelişimini teşvik edeceğini vurguladı.
ÇİN VE BREZİLYA
Çinli Bakan, Brezilyalı mevkidaşı Mauro Vieira ile de görüştü. Taraflar, iki ülkenin kalkınma stratejilerinin ahenkleştirilmesini ve kapsamlı stratejik iştirakin yeni bir düzeye yükseltilmesini istediklerini lisana getirdi.
Çin’in Brezilya’nın Latin Amerika’da tesirini takdir ettiğini ve diplomasisinde öncelik olarak gördüğüne işaret eden Vang, Çin’in Latin Amerika ve Karayip Ülkeleri Topluluğu (CELAC) ve Güney Ortak Pazarı ile bağlantılarını geliştirmesine birlikte katkı sağlamaya hazır olduklarını söz etti.
Vieira da iki ülkenin çok sayıda sıkıntıda benzeri duruşa sahip olduğunu vurgulayarak, Çin’in memleketler arası bağlardaki artan tesirini takdir ettiklerini kaydetti.
İRAN İLE EŞ GÜDÜM
Vang, BRICS’in yeni üyelerinden İran’ın Dışişleri Bakan Vekili Ali Bakıri ile görüşmesinde, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ve başka yetkililerin vefatına sebep olan helikopter kazası hasebiyle başsağlığı dileğini yineledi.
Çin-İran bağlantılarının uzun yıllara dayalı klasik dostluk ve yüksek seviyeli siyasi inanç ile sağlıklı ve istikrarlı gelişim gösterdiğini belirten Vang, “Çin, İran ile ikili ilgilerini stratejik bir perspektiften görerek farklı alanlarda pragmatik işbirliğini geliştirmeye, bölgesel ve milletlerarası ilgilerde eş güdümü derinleştirmeye ve bölge ile dünya barışına daha fazla katkı sağlamaya hazır.” değerlendirmesinde bulundu.
Bakan Vekili Bakıri de İran’ın Çin ile bağlantısı ve eş güdümü güçlendirerek çok taraflılığı savunmayı ve global sıkıntılara ortak tahliller bulmayı istediğini lisana getirdi.
ÇİN-AFRİKA İŞBİRLİĞİ
Vang, Güney Afrika Memleketler arası İlişkiler ve İşbirliği Bakanı Naledi Pandor ile görüşmesinde de Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in geçen yıl BRICS Zirvesi’ne katılmak üzere Güney Afrika’ya yaptığı ziyarette, iki ülke münasebetlerinin “altın çağı” yaşadığını lisana getirdiğini hatırlattı.
Çin’in Güney Afrika’nın büyük bir gelişmekte olan ülke olarak rolüne kıymet verdiğine dikkati çeken Vang, iki ülke ortasında çok taraflı eş güdümü geliştirerek Ukrayna üzere krizlerde objektif, istikrarlı ve yapan sesler olarak dünya barışına ve istikrarına katkı sağlamayı istediklerini kaydetti.
Güney Afrikalı Bakan Pandor da ülkesinin Çin ile münasebetlere sadece ikili boyutta değil Çin’in Afrika kıtası ile işbirliği açısından da büyük değer verdiğini, çünkü Çin ile işbirliğinin Afrika’nın en kıymetli memleketler arası işbirliğini oluşturduğunu vurguladı.
Çin’in Ukrayna krizinin tahlili ve Gazze’de ateşkes için gösterdiği eforları takdir ettiklerini lisana getiren Güney Afrikalı Bakan, Çin ile BRICS ve G20 üzere çok taraflı platformlarda, bunların sağlıklı gelişimi için birlikte çalışmaya hazır olduklarını kelamlarına ekledi.