Avrupa Parlamentosu’nun (AP) son başkanı Maltalı siyasetçi Roberta Metsola, resmi olmayan sonuçlara göre ülkesindeki AP seçimlerinde seçilerek bir sefer daha Avrupa Parlamenteri olma hakkı kazandı.
AP’ye 6 parlamenter gönderme hakkı bulunan Akdeniz’deki ada ülkesi Malta’da AP seçimleri dünkü sayım süreciyle sona erdi.
Malta basınına yansıyan ve resmi olmayan sonuçlara göre, ülkesindeki AP seçimlerinde ana muhalefetteki Milliyetçi Parti’nin (PN) aday gösterdiği 45 yaşındaki Metsola, 80 binin üzerinde oy alarak Malta’nın AP’ye göndereceği 6 parlamenterden biri olmayı başardı.
Metsola, 2022’den bu yana AP Başkanlığı yapıyordu.
Malta’da resmi olmayan sonuçlara nazaran, AP seçimlerinde iktidardaki İşçi Partisi (PL) birinci sırada yer alsa da ikinci sırada çıkan ana muhalefetteki PN ile ortasındaki oy farkı 8 bin 400’e geriledi.
Malta’da bu iki büyük parti aldıkları birbirine yakın oy oranları doğrultusunda AP’ye gönderilecek parlamenterleri yarıya yarıya paylaştı.
Buna nazaran yeni oluşacak AP’de, Sosyalistler ve Demokratlar (S&D) kümesindeki PL’den 3, Avrupa Halk Partisi (EPP) bünyesindeki PN’den 3 parlamenter yer alacak.
Malta Başbakanı ve PL lideri Robert Abela, seçimin akabinde yaptığı açıklamada, birinci çıkmalarına rağmen ana muhalefetle ortalarındaki oy farkının düşmesine yönelik seçmenin verdiği bildirisi aldıklarını belirtti.
SEÇİMLERDE DURUM
Şimdiye kadar Almanya, Hollanda, Avusturya, Yunanistan, Güney Kıbrıs Rum İdaresi (GKRY), Bulgaristan, Hırvatistan, Malta, Fransa, İspanya ve Danimarka’dan sonuçlar alındı.
Buna nazaran, Almanya’da Hristiyan demokratları bir ortaya getiren EPP 30, Yeşiller/Avrupa Özgür İttifakı 16, Sosyalistler ve Demokratlar (S&D) 14, Liberal partileri birleştiren Avrupa’yı Yenile (RE) 8, Sol 4 ve AP’de şimdi bir kümeye dahil olmayan partiler ise 19 milletvekili kazandı.
Almanya’da AP seçimlerinde birinci sırayı 29 milletvekilliği kazanan Hristiyan demokrat CDU/CSU ittifakı, ikinci sırayı 17 milletvekili ile AfD aldı. Hükümet koalisyonunun büyük ortağı Toplumsal Demokratlar (SPD) ise 14 milletvekili kazanarak üçüncü sıraya geriledi. Koalisyonun öteki ortakları Yeşiller 12 ve Hür Demokrat Parti (FDP) 5 milletvekilliği kazanabildi.
Hollanda’da RE 7, çok sağcı Kimlik ve Demokrasi (ID) 7, EPP 6, Yeşiller 4, S&D 4, Sol 1, öbürleri 1 milletvekilliği aldı.
AVUSTURYA’DA ÇOK SAĞ
Avusturya’da da çok sağcı Avusturya Özgürlük Partisi (FPÖ) 6 milletvekilliği kazanarak birinci sıraya yerleşirken onu 5’er milletvekilliği ile EPP ve S&D izledi, Yeşiller ve RE ise 2’şer sandalye sahibi oldu.
Yunanistan’dan EPP 8, Sol 4, S&D 3, Avrupa Muhafazakarları ve Reformistleri (ECR) 2, bağımsızlar 2 milletvekilliği kazandı.
GKRY’de toplam 6 sandalyeden EPP 2, Sol 1, S&D 1 ve bağımsızlar 2 adedini elde etti.
Bulgaristan’da EPP 6, RE 5, S&D 2, başkaları 4 milletvekili çıkarırken, Hırvatistan’da EPP 6, S&D 4, Yeşiller 1 ve başkaları 1 sandalye kazandı.
Malta’dan EPP ve S&D 3’er milletvekilliği aldı.
Danimarka’da seçim, RE’ye 4, Yeşiller ve S&D’ye 3’er, Sol 1, ID 1 ve başkalarına 1 sandalye kazandırdı.
İspanya’da EPP 22, S&D 20, ECR 7, Yeşiller 4, Sol 3, öbürleri 3 ve şimdi bir kümeye dahil olmayan partilerden 1 milletvekili AP’ye gönderildi.
FRANSA’DA ÇOK SAĞ BİRİNCİ SIRADA
Fransa’da çok sağcı ID 30, Re 14, S&D 13, Sol 8, EPP 6, Yeşiller 5 milletvekili çıkardı.
Fransa’da AP seçimlerinde partilerin dağılımına bakıldığında çok sağcı Ulusal Birlik (RN) Partisinin yüzde 31,5 oyla açık farkla birinci sıraya yerleştiği görülüyor. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un partisi Rönesans ise RN’nin yarısından az oy toplayarak yüzde 15,2’lik oranla ikinci sırayı aldı ve üçüncü parti olan Sosyalistleri küçük farkla geride bırakabildi. Partisinin açık farkla mağlubiyete uğramasının akabinde açıklamalarda bulunan Macron, sonuçların “Avrupa’yı savunan partiler için yeterli olmadığını” kabul etti ve 30 Haziran – 7 Temmuz tarihlerinde erken seçime gidileceğini duyurdu.
Muhalefetteki Sosyalist Parti (PS) yüzde 14 ile üçüncü sıraya yerleşirken yeniden muhalefetteki çok solcu Boyun Eğmeyen Fransa (LFI) Partisi yüzde 8,7 oy oranıyla 4’üncü sırayı, merkez sağcı Cumhuriyetçiler (LR) ise 7,2 oranla 5’nci sırayı aldı.
ROMANYA
Sosyal Demokrat Parti (PSD) – Ulusal Liberal Parti (PNL) ittifakı AP seçimlerinde oyların yüzde 54’ünü aldı.
Rumenlerin Birlik İttifakı (AUR) yüzde 14, Birleşik Sağ İttifakı (ADU) yüzde 11, Romanya’daki Macarların Demokratik İttifakı (UDMR) yüzde 5, S.O.S. Romanya yüzde 3, Romanya’nın Avrupa Projesini Yenileme Partisi (REPER) yüzde 3, Sosyal Liberal Hümanist Parti (PUSL) yüzde 2 oy ile sıralandı.
Saat 22.00 itibariyle, Daimi Seçim Kurumu tarafından sağlanan gerçek vakitli verilere göre, AP seçimlerinde Rumen seçmenlerin yüzde 52,29’u yurt içinde ve yurt dışında oylarını kullandı.
İSPANYA’DA HALK PARTİSİ
İspanya’da, seçimleri az farkla da olsa mevcut durumda ana muhalefette bulunan merkez sağ görüşlü Halk Partisi (PP) kazandı.
AP’ye Almanya, Fransa ve İtalya’dan sonra 61 ile en fazla parlamenter gönderen İspanya’da açıklanan resmi sonuçlara göre PP birinci parti çıktı.
İçişleri Bakanlığının duyurduğu resmi seçim sonuçlarında İspanya’nın AP’de sahip olduğu 61 sandalyenin 22’si PP’nin, 20’si mevcut durumda koalisyon hükümetinin büyük ortağı Sosyalist Personel Partisinin (PSOE), 6’sı çok sağcı Vox’un, 3’ü koalisyon hükümetinin küçük ortağı Sumar ittifakının, geri kalan 10’u da 5 siyasi parti ortasında dağıtıldı.
İspanya’da Temmuz 2023’te yapılan son genel seçimlerde alınan oy oranlarına nazaran kıyaslama yapıldığında birinci parti olmaya devam eden PP’nin yüzde 33,06 olan oy oranını yüzde 34,18’e çıkardığı, ikinci büyük parti PSOE’nin oy oranının ise yüzde 31,68’den yüzde 30,19’a düştüğü görüldü.
İspanya’da üçüncü büyük parti pozisyonundaki çok sağcı Vox 6 parlamenterini AP’ye gönderse de partinin Temmuz 2023’teki seçimlerde yüzde 12,38 olan oy oranı bu seçimlerde yüzde 9,62’ye geriledi.
Vox ile misal ideolojiye sahip olan ve Luis Perez tarafından “Kutlama sona erdi” adıyla kurulan yeni parti de yüzde 4,59 oy ile 3 parlamenterini Brüksel’e göndererek AP seçimlerinin İspanya’daki sürprizini yaptı.
Sol içinde yeni kurulan ve birinci sefer AP seçimlerine katılan Sumar ittifakı 3 parlamentere sahip olurken, bu ittifaktan ayrılan Podemos 2 parlamenter çıkardı.
Diğer yandan seçimlere iştirak, 2019’da yapılan son AP seçimlerine göre yaklaşık 11 puan düşerek yüzde 50’nin altında kaldı.
POLONYA
Polonya’nın PAP haber ajansı, AP seçimlerinde resmi olmayan sonuçların açıklanmasının akabinde Tusk’ın yaptığı zafer konuşmasına yer vererek, liderliğini yaptığı Sivil Koalisyonun yüzde 38 oy alarak seçimi önde tamamladığını bildirdi.
AP seçimlerini pahalandıran Tusk, 10 yıldır bu sonucu beklediklerini tabir ederek, “Mutluyum. Duygulanmak ve memnun olmak hakkımız.” dedi.
Bu ortada, Ipsos tarafından Polonya’daki yayın kuruluşlarıyla paylaşılan resmi olmayan sonuçlara nazaran, eski Başbakan Mateusz Morawiecki’nin partisi Hukuk ve Adalet (PiS) oyların yüzde 33’ünü alırken, aşırı sağcı Konfederasyon Partisi ise yüzde 11 ile üçüncü sırada yer alıyor.
Dördüncü sırada yüzde 8 oyla Üçüncü Yol, beşinci sırada da Sol Partisi yüzde 6’lık oyla Polonya’daki AP seçimlerini tamamlamış görünüyor.
Bu sonuçlar doğrultusunda Sivil Koalisyon 21, PiS 19, Konfederasyon Partisi 6, Üçüncü Yol 4 ve Sol Partisi de 3 temsilciyi AP’ye gönderiyor.
Polonya’da seçmenler, AP’ye ülkeden seçilecek 53 üyeyi belirlemek için bugün oylarını kullandı.
Avrupa Birliği’ne (AB) 1 Mayıs 2004’ten beri üye olan Polonya’da bu seçimde kayıtlı yaklaşık 29 milyon seçmen sandık başına gitti.
Ülkede Rusya-Ukrayna Savaşı’ndan kaynaklanan “yasa dışı göç sorununun” gölgesinde yapılan seçimde 1019 aday yarıştı.
Polonya ayrıyeten, nüfusa nazaran AP’ye en çok milletvekilini çıkaran birinci 5 ülkede yer alıyor.
BELÇİKA’DA İSTİFA GELDİ
Belçika’da halk, bugün AP yanı sıra federal parlamento ve bölgesel parlamentolara milletvekili seçti.
Kesin olmayan sonuçlara nazaran, anketlerin aşırı sağcı Flaman parti VB’nin birinci çıkacağı öngörüsü gerçekleşmezken, Başbakan De Croo, istifa edeceğini açıkladı.
Federal parlamentoda milliyetçi çizgideki Flaman parti N-VA oyların yüzde 18,9’unu aldı. Bu, 2019’daki seçim sonucuna nazaran yüzde 2,9’luk artışa karşılık geliyor.
Aşırı sağcı VB ise oyların yüzde 15,6’sını alarak evvelki seçime nazaran sırf yüzde 3,7’lik artış yakaladı.
Belçika’nın işçi partisi PTB-PVDA, yüzde 9,4’le oylarını korudu.
Sosyalist Flaman parti Vooruit, yüzde 9,1 ile oy oranını yüzde 2,4 artırdı.
Flaman Hristiyan demokrat parti cd&v, oyların yüzde 9’unu alarak bir evvelki seçimdeki yerini korudu.
Liberal çizgideki Frankofon MR Partisi, oylarını yüzde 1,6 oranında artırarak 9,2 ile 4. sıraya yerleşti.
Başbakan Alexander de Croo’nun partisi Flaman liberal Open Vld ise yüzde 2,6 oranında gerileme kaydetti ve yüzde 5,7 oy oranı ile 9. oldu.
AP’NİN SANDALYE DAĞILIMI
AP tarafından yeni parlamentosunun görünümüne dair paylaşılan birinci projeksiyona nazaran, Hristiyan demokratların çatı partisi EPP 181 sandalye ile AP’de en büyük siyasi küme olmaya devam ediyor.
Onu yeniden, 135 milletvekil ile S&D ve 82 ile RE izliyor.
Aşırı sağcı partilerden ECR 71 ve ID 62 sandalye ile birinci 5’te yer alırken Yeşiller 53, Sol 34 sandalye kazanmış görünüyor.
Çoğunlukla çok sağ eğilimli partilerden 102 milletvekilinin bağımsız üye olarak parlamentoya girdiği görülüyor. Bu milletvekillerinin AP’de yeni bir siyasi küme kurması da olası.
HER ÜLKE KAÇ MİLLETVEKİLİ ÇIKARACAK?
Bu seçimde ilk kez AP seçimlerinde 705 yerine 720 milletvekili seçiliyor. Nüfuslarına nazaran en çok milletvekilini çıkaran birinci 5 ülke sırasıyla 96 ile Almanya, 81 ile Fransa, 76 ile İtalya, 61 ile İspanya, 53 ile Polonya’dan oluşuyor.
Romanya 33, Hollanda 31, Belçika 22, Portekiz, Yunanistan, Macaristan, İsveç ve Çekya 21’er, Avusturya 20, Bulgaristan 17, Slovakya, Danimarka ve Finlandiya 15’er, İrlanda 14, Hırvatistan 12, Litvanya 11, Letonya ve Slovenya 9’ar, Estonya 7, Malta, Lüksemburg ve Güney Kıbrıs Rum İdaresi 6’şar milletvekili çıkaracak.
16 TEMMUZ’DA BAŞLAYACAK
Resmi sonuçların 10 Haziran’da açıklanmasıyla AP’ye girebilen ulusal partiler, siyasi kümelerini oluşturma sürecine başlayacak.
İlk genel heyet 16 Temmuz’da toplanacak, böylelikle yeni yasama periyodu başlamış olacak.