Meclis’te dijital telif konusunda sunum yapan Google Reklamcılık ve Pazarlama Limited Şirketi Hükümetle Bağlar ve Kamu Siyaseti Müdürü Duygu Yücesoy, “Biz buradaki habercilik ekosisteminin muhtaçlıklarını, beklentileri anlamak için herkesle, tüm paydaşlarımızla masaya oturmaya hazırız.” dedi.
AKP Hatay Milletvekili Hüseyin Yayman başkanlığında “dijital telif” gündemiyle toplanan TBMM Dijital Mecralar Komisyonu’nda Google yetkilileri tarafından bilgilendirme yapıldı.
Google Reklamcılık ve Pazarlama Limited Şirketi Hükümetle Münasebetler ve Kamu Politikası Birimi Başkanı Tolga Sobacı, Google Arama Motoru, G-Mail, YouTube üzere hizmetlerin sahibi ve sağlayıcısı olan Google Reklamcılık’ın, ABD’de yerleşik Google LLC Şirketinden bağımsız ve farklı bir şirket olduğunu belirtti.
Sobacı, “Google Reklamcılık, Google LLC’nin Türkiye’deki şubesi, hukuksal şahsı, temsilcisi yahut irtibat ofisi değildir ve Google LLC şirketine ilişkin eser ve hizmetler üzerinde rastgele bir tasarruf yetkisi bulunmamaktadır. Bu şirket 18 yıldır Türkiye’de reklamcılık, satış ve pazarlama takviyesi alanında faaliyet göstermektedir.” bilgisini verdi.
GOOGLE’IN TÜRKİYE’DEKİ ÇALIŞAN SAYISI
2023 sonu prestijiyle Türkiye’de 100’den fazla çalışanlarının bulunduğunu, ofislerinin İstanbul Levent’te olduğunu anlatan Sobacı, Google Türkiye olarak Türkiye’nin dijitalleşme seyahatinde Türkiye’nin her vakit yanında olmayı çok değerli bulduklarını ve bu seyahatte da 18 yıldır ellerinden gelen takviyesi sağlamaya uğraş gösterdiklerini söz etti.
2021’deki bir araştırmaya nazaran, Google Ekosistemi üzerinden eser ve hizmetlerin oluşturduğu 1,9 milyonluk bir istihdam olduğunu ve bu sayının 2025’te 2,3 milyona yükselmesinin planlanlandığını lisana getiren Sobacı, birebir rapora nazaran 2021’de 700 binden fazla mikro ve küçük işletmenin Google işletme profil kullanımıyla ek gelir artışı elde ettiğini söyledi.
Sobacı, “TBMM’nin gerekli gördüğü tüm alanlarda bağlayıcı yasal düzenlemeler yapma yetkisini Google olarak tanıyor ve hürmet duyuyoruz. Türkiye dahil faaliyet gösterdiğimiz tüm ülkelerde kanunlara ve bağlayıcı kurallara uymakta azami uğraş gösteriyoruz. Bu bağlamda, haber içerik üreticileri ve yayıncılarla görüşmelerimizi sürdürmek istiyoruz, haber alanında ortak temelli bir yaklaşımla gereksinimleri anlamak istiyoruz ve kapsamlı tahliller sunmak için de hazır olduğumuzu söz etmek istiyoruz.” değerlendirmesini yaptı.
‘DİJİTAL TELİF’
Google Reklamcılık ve Pazarlama Limited Şirketi Hükümetle İlgiler ve Kamu Siyaseti Müdürü Duygu Yücesoy, ekonomik katkıyı kamu paydaşları, özel dal teşebbüsleri ve sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte toplumun tüm bölümüne yarar sağlayacak formda proje ve programlarla yürüttüklerini belirterek, “Zamanında TESK’e hibe olsun, KOBİ’lerimize kredi dayanağı olsun, bundan farklı olarak bakanlıklarımıza reklam kredisi dayanağı olsun, 12 milyon dolarlık bir katkıda bulunduk. Bu yalnızca maddi katkıyla hudutlu değil; birebir vakitte 1,5 milyon bireyin dijital hünerlerinin gelişmesi, dijital dünyaya ayak uydurması konusunda da eğitim almalarını sağladık.” sözünü kullandı.
“Biz buradaki habercilik ekosisteminin gereksinimlerini, beklentileri anlamak için herkesle, tüm paydaşlarımızla masaya oturmaya hazırız.” diyen Yücesoy, bu bahsin tek bir tahlile oturtulabilecek yahut tek bir durum sunulabilecek bir bahis olmadığını, her ülkenin habercilik ekosisteminin muhtaçlıklarının farklı olduğunu belirtti.
Google’ın farklı duruşları olabildiğine de işaret eden Yücesoy, “O nedenle biz, ülkemizdeki muhtaçlıkları, buradaki beklentileri en uygun halde anlayarak her iki taraf için de yarar ve menfaat sağlayacak tahliller konusunda istişareler yapmak üzere tüm paydaşlarımızla görüşmeye hazırız.” diye konuştu.
400 BİN İÇERİK LİSTELERDEN İNDİRİLMİŞ
Telif hakkının ihlal edildiğini düşünen hak sahiplerinin form doldurması ve iletmeleri halinde, ilgili takımlar tarafından yapılan incelemeler sonucunda ihlal olduğuna kanaat getirilmesi halinde bu içeriklerin kaldırıldığını aktaran Yücesoy, “Türkiye’de 400 binden fazla içerik ihlal edici bulunan telif hakları açısından zati listelerden indirildi.” dedi.
2023’TE TÜRKİYE’DE HABER SAYFALARI KAÇ KERE TIKLANDI?
Bir araştırmaya nazaran 2023’te Türkiye’de haber web sayfalarına yılda 10 milyar tıklama sağlandığını açıklayan Yücesoy, “Habercilerimiz için bunun yarattığı da bir ekonomik kıymet var, bu paha de 2 milyon dolardan fazla. Yani hakikaten burada önemli bir bedel yaratımı kelam konusu ve global sayılara baktığımızda, ülkemizdeki sayılar da hayli düzgün görünüyor.” sözlerini kullandı.
Google Reader Revenue Manager sisteminden de bahseden Yücesoy, bunun habercilerin abonelik sistemi üzerinden bir gelir kazanımını desteklemeyi tercih etmeleri halinde onlara sundukları bir program olduğunu söyledi.
Google Macaristan Telif Hakları Uzmanı Adrienn Timar da Google’ın habercilik ekosistemine katkılarına ait Google Arama ve Google Haberler sistemlerinin nasıl çalıştığını anlattı.
“Haberler” sekmesinden bahseden Timar, haberlerin yanında gösterilen reklamların arama sonuçlarına nazaran gösterildiğini, tıklama sonucunda fiyat alındığını bildirdi.
Timar, her ne kadar Google Haberler, Google Arama’dan başka olsa dahi bunun fiyatlandırılmadığını söz ederek, başka bir hizmet olarak sunulduğunu ancak rastgele bir halde fiyatlandırılmadığını kelamlarına ekledi.
Toplantı, Google yetkililerinin sunumlarının akabinde milletvekillerinin sorularıyla devam etti.
Google LLC ve Google Bilgi Teknolojileri Limited Şirketi avukatlarından Gönenç Gürkaynak, dijital telif düzenlemesine ait, “Türkiye’deki ekosistemle ilgili olarak TBMM’nin elindeki bilgiler ne olacaksa ona dair bir fikir edinip, buna nazaran katkı sunabildiğimiz bir yapının sonucu olan mevzuata razıyız.” dedi.
Google yetkilileri, TBMM Dijital Mecralar Komitesinde milletvekillerinin “dijital telif” başta olmak üzere çeşitli sorularını yanıtladı.
AKP Ankara Milletvekili Zeynep Yıldız, Google’ın Türkiye’den ne kadar gelir elde ettiğini ve ne kadar vergi ödediğini; Google’ın telif ödemeleri konusunda Türkiye’deki yaklaşımını; Google yetkililerinin verdiği bilgiye nazaran haber sitelerindeki 10 milyar tıklanmanın ne kadar bir bedel oluşturduğunu; Google’ın Türkiye’deki yaklaşık kullanıcı sayısını; Google’ın KOBİ’lere 12 milyon dolarlık katkı yaptığına dair bilgiden hareketle Türkiye’de KOBİ’lere neden daha fazla katkı yapılmadığını sordu.
Google Reklamcılık ve Pazarlama Limited Şirketi Hükümetle Bağlantılar ve Kamu Politikası Birimi Başkanı Tolga Sobacı, Google’ın vergisel sorumluluklarını yerine getirdiğini belirterek, ödenen vergiyi şirket siyaseti gereği açıklayamadığını söyledi.
‘TİCARİ SIR’ POLEMİĞİ
Sobacı, ticari sır niteliği taşıdığından gelirlerini de paylaşamadıklarını bildirdi.
CHP İzmir Milletvekili Tuncay Özkan, ABD’de de bu bilgilerin gizli olup olmadığını sorması üzerine Sobacı, “Halka açık şirket olduğunuz için Amerika’da da zımnî bu bilgiler.” cevabını verdi.
Google Macaristan Telif Hakları Uzmanı Adrienn Timar, dijital telif konusunda, “Burada kıymetli olan, Türkiye’de ekosistemin ne üzere ihtiyaçlara sahip olduğunu, buradaki yayıncıların gereksinimlerinin ne olduğunu belirleyebilmek. Avrupa Birliği’ndeki ahenk, Kanada’daki ahenk, Avustralya’daki ahenkle ilgili soru sorulduğunda bu ülkelerin hepsinin farklı bir düzenleyici çerçeve uyguladığını ve bizim de bu farklı düzenleyici çerçevelere uyma zorunluluğumuz olduğunu tabir etmem gerekiyor.” dedi.
Timar, “Kanada’da ve Avustralya’da spesifik bir rekabet çerçevesi belirlendi ve bu çerçeveyle ilgili olarak düzenlemeler bu piyasayı yönlendiriyor lakin Avrupa Birliği’ne baktığımızda onların farklı bir ahenk çerçevesi belirlediğini görüyoruz ve orada basınla ilgili yayıncıların daha fazla denetime sahip olduğunu ve bu çerçevede de piyasanın onların denetimi altında daha farklı biçimde düzenlendiğini görüyoruz.” bilgisini paylaştı.
İsviçre’nin Avrupa Birliği uygulamalarını takip eden bir ülke olmasına karşın yaptığı bir inceleme sonucunda bu türlü bir düzenleme yapmamaya karar verdiğini anlatan Timar, Güney Kore ve Japonya’nın da kendi piyasaları için bu türlü bir mevzuatın gerekli olmadığına karar verdiğini söyledi.
Timar, “Mevzuat yapıcılar buna açık olduklarında biz de bu mevzuat çalışmalarına katkıda bulunmaya açığız. Bunu nasıl tesirli görürlerse yani hangi yolla ‘bu tesirli bir biçimde yapılabilir’ derse mevzuat yapan, yasamayı yapan taraf, biz o formda katılırız. Bu bir kapalı oturum yoluyla olabilir, bir alt kurul eliyle olabilir yani nasıl tesirli işleyecekse süreç o formda katkı verebiliyoruz.” görüşünü paylaştı.
Direktif hazırlanırken hem AB seviyesinde hem de üye devletler düzeyinde katkı verdiklerini anlatan Timar, “Bazı ülkelerde hala kelam konusu mevzuat süreci devam ettiriliyor zira burada son derece karmaşık bir mevzuat yapısından bahsediyoruz.” sözlerini kullandı.
‘GOOGLE AÇISINDAN KIYMETLİ BİR GÜN’
Google LLC ve Google Bilgi Teknolojileri Limited Şirketi avukatlarından Gönenç Gürkaynak, Avrupa Birliği’nde bu hususta düzenlemelerle çözme yoluna gidilirken, Kanada’da, Avustralya’da rekabet otoritelerinin ve rekabet tertibinin içerisinde çözme yoluna gidildiğini anlattı.
Komisyon Başkanı Hüseyin Yayman’ın “Tarihi, değerli bir gün” kelamına işaret eden Gürkaynak, “Google açısından da kıymetli bir gün zira kendi kelamını aktarma bahtı buluyor.” dedi.
Telif sorununun kimi ülkelerde hür piyasa iktisadı gereği, pazarda çözülmesinin beklendiğini, birtakım ülkelerin ise açık düzenlemelerle sıkıntıya tahlil bulduğunu aktaran Gürkaynak, “‘Google ikili bir yapı benimsiyor, Google tutturabildiği muhatabına belirli bir biçimde davranıyor da başkasına daha farklı davranıyor’ üzere bir cihanda değiliz. Google kendi yükümlülüklerini farklı ülkesel sorumluluklara nazaran yerine getiriyor, bu ülkelerden bir kısmı bu ekosistemin gereksiniminin nakdî ödeme olduğu kanaatinde ve buna nazaran mevzuat geçirmiş vaziyette; Google da buna nazaran adım atıyor.” sözlerini kullandı.
‘TAVRINIZI OLUMLU BULUYORUZ’
Gürkaynak’ın ifadeleri üzerine Komisyon Başkanı Yayman, “Google der ki: ‘Siz kendi mevzuatınızı düzenleyin, hukukî altyapınızı tamamlayın, sonra biz bu sıkıntıyı bir masa etrafına oturabiliriz, konuşabiliriz.” değerlendirmesini yaptı.
Yayman’ın bu tabirleri üzerine Gürkaynak da “Beni korkuttunuz. Bir mevzuat çalışması olacaksa veyahut sair mevzular ekosistemin gereksinimleri değerlendirilecekse bizden ne emek ve güç istenirse biz yanınızda olmak isteriz.” diye konuştu.
Komisyon Başkanı Yayman, “Sizin bu problemdeki irtibata açık halinizi olumlu buluyoruz, olumlu bir adım olarak görüyoruz ancak biz de kendi hukukî altyapımızı, Fikir ve Sanat Yapıtları Kanunu’muzu günümüzün kaidelerine uygun hale getireceğiz ve dünya normlarına, üniversal normlara uygun bir biçimde problemimizi ele alacağız. Bunun sizinle ilgisi yok.” karşılığını verdi.
”GOOGLE POZİYONU BUDUR’ DİYE KARŞINIZA ÇIKMIYORUZ’
CHP İzmir Milletvekili Tuncay Özkan ve CHP Ankara Milletvekili Okan Konuralp’in “Google formül olarak neye razı?” biçiminde soruları olduğunu kaydeden Gürkaynak şöyle konuştu:
“Google şuna elbette razı: Ya özgür piyasa iktisadının doğal sonuçların neyse bu korunarak gerekli düzenekleriyle doğacak olan yapı ve bunun güdülmesi veya da şayet TBMM’nin tasarrufu o istikamete gerçek giderse o vakit uygun çalışılmış, parametreleri çok bariz, o parametrelere bizim de müdahil olup kendi konumumuzu beyan etmemize el veren yapıların da açık olduğu ancak bizim de bilgi alabildiğimiz, Türkiye’deki ekosistemle ilgili olarak TBMM’nin elindeki bilgiler ne olacaksa ona dair bir fikir edinip buna nazaran katkı sunabildiğimiz bir yapının sonucu olan mevzuata razıyız. Yani biz burada angaje vaziyetteyiz ve bunun bir kesimi olmak istiyoruz, bunun değerli bir teşebbüs ve bahis olduğunu, bu Komitenin şu anda yürümekte olduğu yolun da farklı farklı sonuçlara yol açabilecek bir yol olduğunu âlâ biliyoruz. Öteki ülkelerde bunu deneyim etmişliğimiz de var, bir tek eksiğimiz, tahminen sizi rahatsız eden bir eksik bu ‘Bunun doğrusu şudur’, ‘Google konumu budur’ diye karşınıza çıkamıyoruz zira biz de farklı ülkelerde farklı formüllerin gerçek işlediğini gördük.”
Google Reklamcılık Ve Pazarlama Limited Şirketi Hükümetle Bağlantılar Ve Kamu Siyaseti Müdürü Zeynep Güven de Ticaret Bakanlığı himayesinde TESK ile bir proje kapsamında 20 vilayette restoran ve kafelerin dijitalleşebilmeleri için çalışma yaptıklarını anlattı. İnanç, geçen mayıs ayında 23 vilayette 1400 işletmeyle yüz yüze yapılan anket sonuçlarına nazaran Google’ın arama eserleri sayesinde çalışan sayısı 1 ila 10 ortasında olan KOBİ’lerin yüzde 84’ünün görünür olabildiğini, Google işletme profiline kayıtlı olarak gelirlerini yüzde 50 artırdıklarını aktardı.
YAYMAN: KAPALI OTURUM TALEP EDERİM
Komisyon Başkanı Yayman, Google yetkililerinin “ticari sır” diyerek açıklamadığı gelir ve vergi sıkıntısına de değinerek, “Burası bir hukuk devleti, ben buradaki milletvekillerimizin imzasını toplamak suretiyle sizden kapalı oturum talep ederim ve kapalı oturumda o bilgileri alırım.” dedi.
İkna edici yanıtlar istediklerini kaydeden Yayman, “Bizim ana fikrimiz şu: Bir taraftan bireyin korunması, çocuk istismarının önüne geçilmesi, bayana şiddetin önüne geçirilmesi; siber faşizm, ötekileştirme, ırkçılık bu türlü bu cins aksiliklerin engellenmesi yani bir kamu nizamı talebi, öteki taraftan da özgürlüklerin olabildiği kadar kullanılması üzere bir özgürlük-güvenlik istikrarı yaklaşımı içerisindeyiz. Size karşı da zati çok netiz. Sizleri seviyoruz ve sizi bir tahlil ortağı olarak görüyoruz ama burada bizim sorumluluklarımız ve sizin sorumluluklarınız var.” değerlendirmesinde bulundu.
‘BU ŞİRKETİN SAHİBİ KİM?’
CHP Bursa Milletvekili Hasan Öztürk’ün “Bu şirketin sahibi kim, Google LLC’yle organik bağınız nedir?” sorusuna Avukat Gürkaynak şöyle cevap verdi:
“Google LLC’ye bu şirketlerin hepsi bağlanır sonuç prestijiyle. Münasebetiyle rastgele bir küresel, multinasyonel şirketin altında farklı farklı şirketler var, onun sahipliği onun elinde, denetimi onun elinde, yapısından farklı bir yapı yok. Google İrlanda’nın fotoğrafta olmasının sebebi Google İrlanda ile Google Reklamcılık ortasında bir irtibat olması. Alphabet şirketi artık var, çünkü, üst çatı kavram olarak o oluştu yakın tarihte. Ben mesela yetkilendirmemi bir yandan Google LLC’den alırım, Google LLC’yle alakalı olarak bir tebligat geldiği takdirde o vekaletnameyi kullanarak bu tebellüğ ederim yani. Hususlara nazaran ayrılması tahminen baş karıştırıcı olabilir. 5651 sayılı maddeyle ilgili bir tebligat geliyorsa bu, Google Bilgi Teknolojileriyle ilgili bir bahistir ve o tebligat ona nazaran alınıp ona nazaran raporlama yapılır. O, yurt dışındaki serverlarda olan içerikleri alakadar ettiğinden son analizde Google yurt dışına raporlanacak bir mevzudur. Türkiye’de bir pazarlama faaliyetiyle ilgili bir kontrat yapılacak olsa Türkiye’deki pazarlama faaliyetiyle ilgili bahsin muhatabı Google Reklamcılık olacaktır üzere gibi… Ancak son analizde nereye bağlanıyor derseniz ana şirkete bağlanır bir biçimde hepsi natürel ki.”