İlahiyatçılardan bildirge: ‘Şeriat İslam demek değildir’

Yer6 isimli toplumsal medya hesabında paylaşılan görüntüdeki şeriat tenkidinin hakaret içerikli söz kabul edilmesi nedeniyle ‘Diamond Tema’ hakkında yakalama kararı çıkarılmıştı.

İlahiyatçı ve akademisyenler yaşanan “şeriat” tartışması sonrası bir açıklama yayımladı. “Her türlü dinî ve mezhepsel ayrıma karşı ulusal birlik ve bütünlüğü” muhafaza daveti yapılan bildirgede, tartışmanın “tehlikeli ve kısır” olduğu belirtildi.

“Şeriat, İslam Demek Değildir” başlıklı açıklamada, “Devletin dini lakin adalettir anlayışıyla her türlü dinî ve mezhepsel ayrıma karşı ulusal birlik ve bütünlüğümüzü muhafazalı ve güçlendirmeliyiz.” tabirleri yer aldı.

Cemil Kılıç, Şahin Filiz, Mustafa Öztürk, İsrafil Balcı, Hatice Doğan, Hakkı Yılmaz, Hıdır Temel, İdris Şahin, Yaşar Koçer, Fikret Eroğlu, Halis Dinçer, Emine Yücel, Mehmet Göl ve Mustafa Sağer‘in imzasıyla yayımlanan bildirgede şu sözlere yer verildi:

“Cumhuriyetimizin 100. yılını geride bıraktığımız bu günlerde toplumumuz kısır ve tehlikeli bir tartışmanın içine çekilmek istenmektedir. Bu tartışma adeta dine karşın din, İslam’a karşın İslam denilebilecek seviyede bir cahilliği içeren şeriat tartışmasıdır.

Arap lisanında pek çok manaya sahip olan şeriat sözcüğü terminolojik açıdan lisanımızdaki hukuk sözcüğünün karşılığıdır. Gerek dinî inanışları referans alan gerekse laik ve seküler dünya görüşüne dayanan yasalar Arap lisanında şeriat sözcüğü ile tabir edilir.

‘GERÇEĞE AYKIRIDIR’

Bu nedenle şeriatı din ve İslam’la özdeş bir kavram olarak yansıtmaya çalışmak gerçeğe alışılmamıştır.
İslam şeriatı denilen kavram İslam’ın kendisi demek değildir.

Zira şeriat kurallarının çok azının kaynağı Kur’an ayetleridir. O ayetlerin de birçok dönemsel olup esbab-ı nüzul çerçevesinde anlaşılması ve yorumlanması gereken kararları içermektedir.

İslam tarihinde bütünsel ve tek yapı halinde bir şeriat anlayışından kelam edilemez. Gerek fıkhî gerekse ona yer oluşturan itikadi sıkıntılara ait onlarca şeriat yorumu ve uygulaması kelam mevzusudur. Bu yorum ve uygulamalar, sahabilerin farklı görüşlerinden, sıhhati tartışmalı kimi hadislerden, İslam alımlarının kimi aklî çıkarımlarından neşet eden ve pek çok bakımdan birbiriyle çelişen ictihadî kararları yansıtmaktadır.
Hangi şeriat ekolü kelam konusu olursa olsun içerdiği kurallar açısından hiçbirinin günümüz toplumsal hayatına ve insan ihtiyaçlarına, temel hak ve özgürlüklerine dahası çağdaş hukukî problemlere karşılık verebilecek bir yapıda olmadığı açıktır. Böyleyken insanlığın ve Müslümanların geçirdiği hukukî evrimi dikkate almayan şeriat taleplerine prestij etmek mümkün değildir.

‘İNSAN ONURUNA YAKIŞIR BİR KARŞILIĞI YOKTUR’

Birey kimliği, bayan erkek eşitliği, iktisadî ilgiler, cürüm ve ceza kavramı, aile hukuku, siyasi sistem ve bilimsel çalışmalar açısından şeriat hukuku, devrin Arap toplumunda değişim ve dönüşüme öncülük eden birinci uygulamaları içerse de günümüzde uygulanabilirliği kelam konusu olmayan kurallar yığını olarak, lakin akademide hukuk tarihi dersleri için bir manaya sahip olabilir. Öteki bir deyişle şeriat kurallarının şimdiki hayatta insan onuruna yakışır bir karşılığı yoktur.

Çok eşliği, kölelik kurumunu, çocuk yaşta evliliği, haremlik selamlık uygulamasını, haklar bakımından bayanların ikincilliğini, mürtedin idamını ve tekfirciliği içermesi, iktisadî tezler bağlamında da günümüzün girift ekonomik alakalarını karşılayamayacak derece kolay oluşu, siyasal sistem açısından ise otoriter ve totaliter bir rejimi öngörmesi, şeriatı kabul edilebilir olmaktan uzaklaştırmakta ve olanaksız kılmaktadır.
İslam dini, inanç, ibadet ve ahlak asılları olarak şeriattan muhakkak başkadır.

Şeriat uygulanamaz olsa da İslam dini, iman asıllarıyla, uygulama olarak da namaz, oruç, hac, zekât vb. ibadetleriyle, ahlakî açıdan ise helal haram anlayışıyla yüzyıllardır yaşanan ve bundan sonra da hep yaşanacak olan son ilahi dindir. İslam sevgilidir ve şeriatla kısıtlanamayacak kadar kıymetlidir.

‘TEVHİD İNANCIDIR’

Büyük İslam alımı Ebu Hanife’nin de dediği üzere din, Hz. Âdem’den beri gelen tevhid inancıdır ve asla değişmez. Fakat şeriat değişir. Hakikaten tarih uzunluğu her ümmet için farklı bir şeriat kelam konusu olmuştur.
Osmanlı’nın Mecellesi’nde de belirtildiği üzere; “ezmanın tegayyürü ile ahkamın tebeddülü inkar olunamaz.” Fakat bu durum elbette ki din için kelam konusu değildir. Din, sabittir ve aksisi düşünülemez.
Bu gerçekler ışığında ilahiyatçılar olarak bizler, bütün halkımızı, aziz dinimiz İslam’ı yaşarken tıpkı vakitte büyük Atatürk’ün ve şehitlerimizin emaneti olan; laik, demokratik Türkiye Cumhuriyeti devletimize sahip çıkmaya davet ediyoruz.

‘LAİKLİK’ VURGUSU

Unutulmamalıdır ki, laiklik dinin hakikat ve özgürce yaşanabilmesi için de yaşamsal değer taşımaktadır. Devletin dini lakin adalettir anlayışıyla her türlü dinî ve mezhepsel ayrıma karşı ulusal birlik ve bütünlüğümüzü muhafazalı ve güçlendirmeliyiz. Kamuoyuna hürmetle duyururuz.”

Bir yanıt yazın