İstanbul Küçükçekmece İlçesi Kartaltepe Mahallesi Geçit Sokak’ta pazar günü bir anda yerle bir olan ve bir kişinin hayatını yitirmesine neden olan 4 katlı bina kentteki yapı stokunu bir kere daha gündeme getirdi.
BirGün’ün haberine nazaran sık sık zelzele uyarısı yapılan İstanbul’da, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) bilgilerine nazaran, bin 556 bina her an yıkılabilir, muhtemel bir zelzelede ise yaklaşık 200 bin civarında yapı ise kullanılamaz hale gelebilir. Binlerce vatandaşın canı tehlikede.
İBB, bilhassa 1999 öncesi yapılarla ilgili tespit yapmak ve kentsel dönüşümü hızlandırmak için 2020 yılında “Hızlı Tarama Teknikleri ile Bina İncelemesi Projesi” başlattı. Proje ile adreslere gidilerek tahliller yapıldı. İBB’nin süratli tarama testini yaptırmak için 160 bin talep alındı.
YARISI YÜKSEK RİSKLİ
35 bin yapıda yapılan tahliller konut dayanıklılığına nazaran A,B (düşük risk), C (orta risk), D (yüksek risk) ve E (çok yüksek risk) kategorilerinde sınıflandırıldı. Bina incelemesi sonuçlarında tahlili yapılan konutların yüzde 50’si D ve E kategorisinde, yani riskli yapı olarak yer aldı. Bin 556 yapı ise kendi yükünü dahi taşıyamıyor.
İBB’nin dataları şöyle:
İstanbul’daki yapı sayısı: 1.2 milyon
Analiz edilen yapı: 35 bin
Acil yıkılması gereken yapı: 1556
Yıkılan yapı: 178
Resmi süreç başlatılan bina: 96
Bilgilendirme yapılan bina: 1443
İşlem yapılırsa yıkılacak ünite: 2907
‘RASTGELE SEÇİLMİŞ BİNALARIN YIKILIP YENİLENMESİYLE GERÇEKLEŞTİRİLEMEZ’
TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) İstanbul Şubesi de yapıların denetlenmesi ve yapı stokunun güzelleştirilmesi için davet yaparak özetle şunları kaydetti:
“İstanbul’un yapı stoku sıhhatinin uygunlaştırılması rastgele seçilmiş binaların yıkılıp, yenilenmesiyle gerçekleştirilemez. Lokal ve merkezi idareler ortasındaki yetki kaosu ortadan kaldırılmalı, gündelik siyasi hesaplarla birbirlerinden bağımsız çalışma anlayışına son verilmeli, bu gayeyle kamu kaynakları öncelikleri dikkate alan plan ve programlara dayanarak değerlendirilmeli ve yönlendirilmelidir.”
‘BAŞVURU YAPMALARI GEREKİRDİ’
KİPTAŞ Genel Müdürü Ali Kurt dönüşümle ilgili daha çok beşere bilgi vermeye çalıştıklarını kaydederek şunları söyledi:
“Küçükçekmece’de çöken yapı süratli tarama testine başvurmuş olsa, İBB yahut bir müteahhitle anlaşıp yapısını yenileme sürecine girse bakanlığın verdiği kira yardımına ekstradan 7 bin TL lira kira yardımı alacaktı. Binası da yenilenmiş olacak ve bu felaket yaşanmayacaktı. Vatandaşımız bunu bilmiyor” dedi.
Öte yandan İstanbul Yenileniyor platformuna gelen müracaatların sonuçları paylaşıldı.
Şu datalar yer aldı:
Başvuru sayısı: 32 bin 780
Başvuru gelen ilçe sayısı: 39
Başvurulan konut: 437.112
Başvurulan ticari ünite: 44.022
Başvuran kişi: 1 milyon 748 bin 448
Uzlaşma sürecinde müracaat: 1.013
‘DEPREMDE YAKLAŞIK 200 BİN YAPI KULLANILMAZ HALE GELECEK’
İBB Genel Sekreter Yardımcısı Gürkan Akgün de İstanbul’da bulunan 1.2 milyon yapıdan 800 bininin 2000 yılı öncesine ilişkin olduğunu belirtti. Hasar kestirim tespitine nazaran muhtemel bir zelzelede yaklaşık 200 bin civarında yapının kullanılamaz hale geleceğini öngördüklerini aktaran Akgün, “Bu binalarda 1,3 milyon hane bulunuyor. Sarsıntı riski olan binalar bilhassa Marmara kıyısındaki batı ilçelerinde yoğunlaşıyor” dedi.