İş insanı Sadullah Başçı, Ulusal Piyango’nun bugünkü oyunlarından Çılgın Sayısal Loto’nun, kendi tasarladığı ‘Mega Oyun (Joker)’ isimli oyun olduğunu, Ulusal Piyango’ya 12.12.2016 ve 02.01.2017 tarihlerinde e-posta olarak gönderdiğini tez etti.
Başçı argümanını yargıya taşıdı. Röportajlık’tan Ercan Küçük’ün haberine nazaran, yapıtın kurum tarafından müsaadesiz kullanımının FSEK’nın 14,15,21 ve yapıtta değişiklik yapılmasını yasaklayan 16. Hususa terslik oluşturduğu suçlamasıyla İstanbul Anadolu 2. Fikri ve Sinan Haklar Hukuk Mahkemesi’nde görülen dava 22.06.2021’de başladı. Ulusal Piyango Yönetimi (MPİ) yetkilisinin de katıldığı davada mahkeme, Sisal Baht Oyunları’na tartışmaya bahis olan Çılgın Sayısal Loto isimli oyunun Başçı’nın oyunuyla birebir olup olmadığı ve haklarının alınıp alınmadığına dair evrakları istedi, evraklar gelince de uzmana tevdi etme kararı verdi.
MPİ yetkilisi duruşmada MPİ’nin devredildiği Türkiye Varlık Fonu ile Sisal Baht ortasında imzalanan mukaveleyi hatırlatarak, baht oyunlarının artık MPİ tarafından oynatılmadığını vurguladı. Davacı taraf ise muahedenin bir lisans dönemi olmadığı, baht oyunları oynatma ve lisans verme hakkının MPİ’de olduğunu savundu. Tartışmaya bahis olan Çılgın Sayısal Loto’nun birinci çekilişinin mutabakatın yapılmasından çabucak 2 gün sonra yapıldığı vurgulanarak bu kadar kısa bir müddette alt yapısını nasıl hazır edildiği de sorgulandı. Sisal Talih mahkemeye gönderdiği yazıda 2 oyun ortasında davacının tezlerinin tersine benzerlik bulunmadığını bildirdi. Belge, FSEK ve matematik uzmanlarından oluşacak bir uzman heyetine tevdi edildi.
BİLİRKİŞİ RAPORU: OYUNLAR TIPKI DEĞİL
Bilirkişi 26.01.2023 tarihinde hazırladığı raporda davacı tarafın savlarının bilakis 2 oyunun farklı oyunlar olduğu, FSEK kapsamında ise Başçı’nın Mega Oyun’un eser niteliği bulunmadığına ve haklarının ihlal edilmediği biçiminde görüş belirtti. Rapora hem davacı hem de MPİ itiraz etti. MPİ’nin itirazında “sözleşme tarihi olan 01.08.2020 öncesinde Yönetimimiz tarafından oynatılan oyunlarda ise davacının tasarladığı beş sayı artı joker oyunu ya da bu oyuna misal rastgele bir oyun oynatılmamıştır” denilerek davanın reddi talep edildi. Başçı ise itirazında asıl hususun 5+1 joker uygulaması olduğunu belirtti, 2 oyundaki benzerlikleri savundu, Çılgın Sayısal Loto’ya sonradan getirilen Süperstar özelliğine dikkat çekti.
BAĞIMSIZ UZMAN GÖRÜŞÜ: İNTİHAL DÜZEYİNDE KULLANIM
Bilirkişi raporuna itiraz eden Davacı taraf bağımsız bir Fikri Sinai Haklar Uzmanı’ndan uzman görüşü aldı. Hazırlanan bu uzman görüşünde Başçı’nın hazırladığı oyun ‘Eser’ olarak vurgulandı. “2 oyunun mantığının neredeyse birebir işleyiş ve devamında birebir sonuca varma mantığı ile çalıştığı görülmektedir” denildi. Raporun sonuç kısmında Başçı’nın hazırladığı Mega Oyun 5+1’in bir eser olduğu, bu oyunun davalı tarafından ‘Çılgın Sayısal Loto’ olarak kullanıldığı, intihal düzeyinde kullanım olduğu ve 5848 sayılı yasaya muhalefet kaidelerinin oluştuğu söz edildi.
Yaklaşık 3 yıl süren davada İstanbul Anadolu 2. Fikri ve Sinai Haklar Hukuk Mahkemesi 30.11.2023’te kararını verdi. Alınan uzman kararlarına değinilen gerekçeli kararda 2 oyun ortasında benzerlik tespit edilemediği, davacının rastgele bir hak talebinde bulunamayacağı anlaşılarak davanın reddine karar verildiği belirtildi.
İSTİNAFA GİTTİ
Kararı beğenmeyen davacı Başçı, süreci istinaf mahkemesine taşıdı. Başçı’nın avukatı Serpil Gökçınar yaptığı itirazlarının dikkate alınmadığını vurguladı. Av. Gökçınar şu ifadeleri kullandı:
“Tarafımızdan alınan, Fikri ve Sınai Haklar Uzmanı bilirkişi raporunda; müvekkilimin tasarladığı oyunun eser niteliğinde ve tam intihal olduğu beyan edilmesine karşın mahkeme tarafından ve gerekçeli kararda katiyetle dikkate alınmamıştır.
Tüm bu haklı nedenlerden ötürü Müvekkilimin ortaya çıkardığı oyunun, davalı kurum tarafından müsaadesiz kullanılmasının FSEK’nin 68. Unsuru yeterince, müvekkilimin eser üzerindeki telif haklarına tecavüz oluşturduğu çok açıktır.”
İŞTE O OYUNLAR
Bilirkişi raporunda da yer alan bilgilere nazaran davaya mevzu olan 2 oyunun kuralları şu biçimde:
Çılgın Sayısal Lotoda oyuncu 90 sayı ortasından 6 adet sayı seçer. Çekiliş esnasında ise 6 adet sayı çekilir ve ek olarak 1 adet joker sayı çekilir. Oyuncular oynadığı 6 adet sayı ile 6 bilerek 1. kategori büyük mükafatı kazanabilir. Lakin çekiliş sonucu oyuncu, 5 adet sayı bilmiş ve oynadığı 6 sayı ile çekilişte belirlenen joker sayıyı bulmuş ise, 5+1 bilerek 2. kategoride ödül kazanır. 6. sayı bilen ve 5+1 sayı bilenlerin kazandığı ödül farklı kategorilerde olup, farklı meblağlardır. Ayrıyeten çekiliş sonucunda 5 bilen, 4 bilen, 3 bilen ve 2 bilen ödül kategorileri bulunmakta olup, 4+1, 3+1, 2+1 bilenler için belirlenen ayıca bir ödül kategorisi bulunmamaktadır. Örneğin 4 bilen oyuncu, +1 jokeri bilmek suretiyle 5 bilen kategorisinde ödül kazanamayacaktır.
Mega Oyun (Joker ) mantığı: sırasıyla 11’er sayı halinde kolonlara dizilmiş, 51 adet sayı ortasından toplam 3 adet de joker sayı seçer. Çekiliş esnasında 6 adet sayı çekilir. 6,5,4 ve 3 bilen oyuncular ödül kazanır. Oyuncu çekilen 6 adet sayı ortasından 5’ini bilmişse seçtiği jokerler devreye girer ve çekilen 6 sayı da oyuncunun seçtiği jokerlerden biri ile birebir ise oyuncu 6 bilen kategorisinde ödül kazanır. Birebir uygulama 4,3 bilenler için de uygulanır. Jokeri bilen oyuncu ödül kategorisini bir üst kategoriye taşıyarak mükafata hak kazanmaktadır.