YUSUF YAVUZ / VERYANSIN TV
Kişisel ömür hikayesiyle Türk edebiyatının sıra dışı kalemlerinden biri olan Burdurlu Muharrir Birnur Şener hayatını yitirdi. ‘Fakirin Kıyısında’, ‘Düş Kurma Oyunu’ ve ‘Konuk’ isimli kitaplara imza atan Şener, uzun müddettir tedavi görüyordu. 1947’de Burdur’da doğan Birnur Şener’in cenazesi 26 Mayıs Pazar günü öğlen namazının akabinde Çeltikçi ilçesinde defnedilecek.
KAFASI SEMAVER KADAR BÜYÜK AKILLI MUHARRİRİN KEŞFİ
Yazar Birnur Şener’in hayat hikayesi, bir yandan edebiyatın ve kelamın insan ruhunu etkileme ve dönüştürme gücünü, bir yandan da hayatın zorluklarına sözlerle direnebilmeyi özetliyor. 1947’de Burdur’da doğan Birnur Şener 8 yaşındayken babası onu bir berber dükkânına götürdü. O yıllarda berberler yalnızca traş yapmıyor, tıpkı vakitte diş de çekiyordu. Küçük berber dükkânında sırasını bekleyen müşteriler, o yıllarda ismi ülke gündeminde duyulmaya başlayan Burdurlu Müellif Yoksul Baykurt’tan kelam ediyor ve sobanın üzerinde kaynayan semaveri işaret ederek, “çok akıllıymış, başı kocamanmış, şu semaver üzereymiş. Ağalara-beylere de baş tutuyormuş. Yakında onu da deliğe tıkarlar gari” diye konuşuyorlar.
TOPLUMSAL GERÇEKLİKLE, GERÇEKLİĞİN TOPLUMU ORTASINDA BİR ÖYKÜ
Her şeyi merakla izleyen o küçük kızın zihninde birden başı semaver kadar büyük olan, her sıkıntıya tahlil bulan bir kahraman canlanır. O yıllarda muharrir olmak da, çocuk olmak da zordur. Hele de kız çocukları için. Halı dokumak üzere işler bu zorluğu katlar. Isparta Gönen’deki Köy Enstitüsü’nde eğitim alma fırsatını yakalayabilen yörenin şanslı gençlerinden biri olan Yoksul Baykurt, ülkenin çalkantılı siyasi gündeminin ortasında bir eğitim işçisi ve muharrir olarak toplumcu-gerçekçi edebiyatın eserlerini verme telaşındayken yaşadığı baskılara göğüs germe savaşımı verir.
FAKİR AMCAYA MEKTUPLAR YAZAN KÜÇÜK KIZIN EDEBİYATLA DEĞİŞEN DÜNYASI
Fakir Baykurt’un 1959’da yazdığı ‘Efendilik Savaşı’, Türkiye kırsalındaki sıradan insanların çelişkilerle dolu yaşama tutunma hikayelerine odaklanırken, o sıradan insanların ortasında, yaşanan çelişkilerden hissesine düşeni alan küçük bir kız çocuğu olan Birnur Şener ise başına gelenleri bir mektup yazarak ‘semaver kafalı’ akıllı muharrire anlatmaya karar verir. Yaşadığı problemlere tahminen Yoksul amcası bir tahlil bulabilir. Fakat yazdığı mektubu gönderecek ne bir adres, ne de pul parası vardır elinde. Olsun. O yeniden de müellif. Ağlayınca muharrir, sevinince muharrir, canı sıkılınca muharrir, haksızlığa uğrayınca muharrir, büyüdükçe müellif, yazdıkça büyür. Mektuplar biriktikçe birikir. Evlenir, çocukları olur, Eczane kalfalığı yapar, halı dokur, hayat telaşının ortasında edebiyat onun için bir nefes alma alanına dönüşür. Vakit içinde Yoksul Baykurt’un bütün kitaplarını okur. Kitapların toplatılıp yakıldığı, gömüldüğü vakitlerde “sizin meskeni kimse aramaz” diye etrafındaki okumuş yazmış kesitten kitaplar gelmeye başlar ve Birnur Şener vakitle tutkulu bir edebiyat okuruna dönüşür. Lakin onun en sevdiği müellifi, her kitabını ezbere bildiği lakin bir kez bile yakından görmediği, yazdığı onca mektubu göndereceği adresini bile bilmediği Yoksul Baykurt’tur.
40 YIL SONRA YOKSUL BAYKURT’LA BİRİNCİ BULUŞMA
Yaklaşık 40 yıl boyunca dünyayı Yoksul Baykurt’u okuyarak anlamaya çalışır. Derken 1998 yılında bir gün Yoksul Baykurt’un Burdur’da konferans vereceğini öğrenir. Çocukları onu çok sevdiği müellifiyle buluşturmaya karar verir. O gece uyku tutmaz bir türlü: “Bir uyanıyorum saat bir, bir uyanıyorum saat iki… Saat dörtte ‘kalk gari Birnur’ dedim kendi kendime. Bir patates yemeği pişirdim, ‘böğün pişirdiklerimi akşam yeriz, onu da yarın yeriz’ dedim. Patatesleri soyu soyuverdim… Saat yedi oldu, benim oğlanlar hala yatıyorlar. Nasıl olsa tatil, onlar da dinlenecek lakin anlayan kim? Benim aklım yolda. Toplantı 11’de. Sanki kaç dakikada varırız, yolda otomobilin tekeri patlar mı? Saat sekizi güç ettim gari. ‘Kalkın baken, çaylar hazır, garardı çay’ dedim…”
‘VARDIM ÖNÜNE DİKİLDİM’
Birnur Şener’in 40 yıl boyunca kitaplarını okuduğu muharririni görmesine saatler kalmıştır artık. Çeltikçi-Burdur ortasındaki yol uzadıkça uzar. Aktifliğin yapılacağı salona varırlar. Evvel söyleşi, akabinde kitap imzaları. Birnur Şener o birinci müsabakayı şöyle anlatıyor: “Vardım önüne dikildim. Karşısında başı örtülü, uzun mantolu beni görünce bir an merakla baktı. Çocukluğumdan beri kitaplarınızı okudum. Oğlum bütün kitaplarınızı aldı bana. Bunlar imzalanacak. Herkesler buraya dolmadan benim kitapları bir imzala muharrir efendi, öğretmenim’ dedim. Bir güldü bir güldü Yoksul Baykurt. ‘Tren yollarında az beklemedim. Başı kocaman, semaver başlı müellif gelecek de bizi kurtaracak’ diye. ‘Gelmediniz. Sizi Almanyalara kaçırtmışlar. Almanya’daki adresinizi bulamadım. Öğretmenlere sordum bilemedi. Kimselerden bir adresinizi bulamadım. Yüzlerce mektup yazdım size’ dedim. ‘Fakir Baykurt, ‘O mektupları okuma talihimiz var mı?’ diye sorunca, ‘bizim meskene buyurur gelirseniz hepsini önünüze dökeceğim’ dedim. Öylece tanışmış olduk.”
BİR BAYRAM ANISININ YAZILDIĞI MEKTUP VE YOKSULUN GÖZYAŞLARI
Fakir Baykurt, bu birinci tanışmanın akabinde iki hafta sonra yine Burdur’a geldiğinde, Birnur Şener’in Çeltikçi’deki meskeninin yolunu tuttu. Eşiyle birlikte 2-3 gün konuk oldular Birnur Şener’in konutunda. 40 yıl sonra Çeltikçi’deki mütevazı meskende buluşan Yoksul Baykurt ve Birnur Şener’in bu tarihi anlarına sevdikleri de eşlik eder. Yazdığı mektupları müellifinin önüne döken Birnur Şener’in, bir vakitler arkadaşları okula giderken gelin olduğu yıllarda yaşadığı bir Cumhuriyet Bayramı anısını yazdığı mektubu okuyan Yoksul Baykurt, gözyaşlarını tutamaz.
O MEKTUPLAR YOKSULUN KIYISINDA İSMİYLE KİTAPLAŞTI
Fakir Baykurt’un o gece okuduğu mektupların bir kısmı, usta müellifin 11 Ekim 1999’da hayatını yitirmesinin akabinde bir kitapta toplanarak ‘Fakir’in Kıyısında’ ismiyle yayınlanır. Ömrünü bir müellifi okuyarak, onunla özdeşleşerek geçiren bir okuyucunun yaşadığı 40 yılın özeti olan bu kitap, Birnur Şener’in önünde yepisyeni bir sayfa daha açar. Artık o bir muharrirdir. Okurun yanısıra edebiyat etraflarının de ilgisini çeken bu kitabın akabinde bu kere de kurmaca hikayeler yazmaya başlayan Birnur Şener, ‘Düş Kurma Oyunu’ ve ‘Konuk’ adlarıyla iki öykü kitabı daha yayınlar.
‘GEÇ BULDUM, TEZ KAYBETTİM’
Tıpkı okuyarak büyüdüğü biricik müellifi, ‘Tombili kuşum’ diyerek sevdiği Yoksul Baykurt üzere o da içinde yaşadığı toplumun insanlarını muharrir. Lakin “geç buldum, tez kaybettim” dediği Yoksul Baykurt’un vakitsiz vefatının yarattığı kekrelik, Birnur Şener’in mutluluğunun bir yanını daima eksik bırakacaktır. Birnur Şener’in okur olarak başlayan edebiyat seyahati, muharrir olarak sürüp giderken pek çok konferans, söyleşi ve imza gününde binlerce yeni okuyucuyla zenginleşir. Bununla da yetinmez, köy okullarına kütüphaneler kurar.
BU DÜNYADAN BİRNUR ŞENER GEÇTİ
Yaşamın gerçekliğinin her şartta edebiyatın önüne geçtiği bu hoş toprakların sımsıcak yürekli insanlarından biriydi Birnur Şener. Bu sabah, 26 Mayıs 2024 tarihinde Birnur Şener’in hakka yürüdüğü haberini aldım. Yakınları onu çok sevdiği çiçeklerle uğurluyor. Bu dünyadan bir Birnur Şener geçti. Anıları, tanıklıkları ve düşleriyle kelamın kanatlarına tutunarak hayatın hoyratlıklarını aşmayı, kendini her şartta yine var edebilmeyi başarabilen bir bayanın hikayesini bıraktı bizlere. Anısı daima bizimle, okurlarıyla, dostlarıyla ve sevdikleriyle yaşayacak. Güle güle Birnur abla. İçten gülümsemenle anacağız seni hep…