Dünyada 2023, tüm vakitlerin en sıcak yılı olarak kayıtlara geçerken Amerikan Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (NOAA) bilgilerine nazaran, geçen yıl global ortalama sıcaklık, 20’inci yüzyıl ortalaması olan 13,9 derecenin 1,18 derece üzerine çıktı. Bundan evvelki en sıcak yıl olan 2016’da bu fark 0,15 dereceydi.
Bilim insanları global ısınmaya neden olan sera gazı salımına ek olarak geçen yıl kırılan global ortalama sıcaklık rekorunun gerisinde yatan en değerli faktörün El Nino hava olayı olduğunu belirtiyor.
Avustralya Meteoroloji Ofisi’nden yapılan açıklamaya nazaran Haziran 2023’te başlayan El Nino, nisan ayının ortalarında sona erdi ve başladığı devirden 15 Mayıs’a kadar geçen yaklaşık bir yıl içinde rekor sıcaklığın yaşandığı gün sayısı 248 oldu.
Ocak-şubat-mart-nisan en sıcak aylar olarak kayıtlara geçerken 15 Nisan ila 15 Mayıs tarihleri ortasında da sıcaklıklar rekor seviyede seyretmeye devam etti. El Nino’nun sona erdiği 15 Nisan’dan 15 Mayıs tarihine kadar 30 günün 17’sinde rekor sıcaklık yaşandı, son 13 günün tamamı rekor sıcaklık olarak kayıtlara geçti.
AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Siyasetleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz, El Nino’nun ölçülüp belirlendiği Peru kıyılarından itibaren şiddetinin sona erdiğini söyledi.
Dünya genelinde El Nino’nun tesirlerinin temmuz ortalarına kadar süreceğini ve bu mühlet içinde yeni sıcaklık rekorları beklediklerini aktaran Kurnaz, El Nino’nun başından itibaren 11 ayın tamamında sıcaklık rekoru kırıldığını, muhtemelen 12’inci ay olan mayısın da rekor sıcaklıklarla sona ereceğini kaydetti.
‘LA NİNA BİLE OLSA YÜKSEK SICAKLIK KIRILIR’
Son El Nino hava olayının 1998 ve 2016’daki üzere “Süper El Nino” olmadığını vurgulayan Kurnaz, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bu çok kuvvetli değildi lakin iklim değişikliğinin üzerine bindiği için sıcaklıklar rekor kırdı. Bu nedenle aylarca dünya genelinde kırk türlü bela gördük ve bunları yeniden görmeye devam edeceğiz. İklim değişikliği nedeniyle dünya genelinde devamlı üst hakikat giden bir ortalama sıcaklık var. Bu tesir sürerken, birtakım vakitlerde sıcaklık daha fazla üst gidiyor, birtakım vakitlerde daha az üst gidiyor. Fazla üst gitmesine El Nino, daha az üst gitmesine La Nina diyoruz lakin her durumda sıcaklıklar üst yanlışsız gidiyor. Artık El Nino olduğunda hava sıcaklıklarının aşağı üst rekor kıracağını söyleyebiliyoruz. El Nino 3 sene hiç görülmese, La Nina bile olsa yüksek sıcaklık rekoru kırılır zira art taraftaki iklim değişikliği çok şiddetli hale geldi.”
‘YAZ GİTGİDE UZUYOR, KIŞ GİTGİDE KISALIYOR’
Nisan ayı sonunda dünya genelinde çok büyük sıcaklık artışları yaşandığını, mayıs başında ise havaların serinlediğini hatırlatan Kurnaz, “İklim değişikliğiyle birlikte bütün bu oynaklıklar da şiddetleniyor. İstanbul’da bu oynaklıkları görüyoruz. Nisan sonu, mayıs başında İstanbul’da yaşanan hava serinlemesi olağandışı değildi, mevsim normallerinin alt sonundaydı sıcaklıklar. Fakat öncesindeki haftalarda 26-28 dereceleri gördük ve yaz geldi üzere bir tablo oldu. Bu oynaklık artıyor ve bu nedenle mevsimler kaydı diyoruz. Yaz gitgide uzuyor, kış gitgide kısalıyor, baharlarda gitgide çok oynak periyotlar oluyor. Birtakım günler mevsim normallerinin üst hududunda sıcaklıklarda oynama oluyor, kimi günlerde ise alt hudutta oynama oluyor.” sözlerini kullandı.
Kış mevsiminin yıllar içinde daha yumuşak geçmeye başladığına dikkati çeken Kurnaz, bu nedenle kışın ne vakit bitip ilkbaharın ne vakit başladığının ya da sonbaharın ne vakit bitip kışın ne vakit başladığının çok net olmadığını, birebir tablonun yaz geçişinde de görüldüğünü ve mevsim geçişlerinin artık grileştiğini lisana getirdi.