Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sarı, Marmara Denizi’ndeki kirliliğin her geçen gün artarak, daha da tehlikeli boyuta geldiğini söyledi. 2021 yılında yaşanan müsilaj sonrası 22 unsurdan oluşan Marmara Aksiyon Planı’nın hazırlanıp, imzalandığını hatırlatan Prof. Dr. Sarı, “Marmara Denizi, 2021 yılında müsilaj felaketiyle karşılaştı. Birinci defa karşılaşmadı. Daha evvel de pek çok defa müsilaj ortaya çıkmıştı. Lakin büyük boyutu ile 2021 yılında karşılaştık. Sonrasında tüm tarafları bir ortaya gelerek müsilajla ilgili 22 farklı unsurdan oluşan aksiyon planı hazırlanıp, imzalandı. Bu 22 aksiyonun ruhuna bak. 14 tanesi Marmara Denizi’nin kirlilik yükünün azaltılmasıyla ilgili. Marmara Denizi’nin kirlilik yükünü azaltmadan müsilajdan kurtulma bahtımız yok. Zira müsilaj bir sonuç. Global iklim değişikliğine bağlı deniz suyu sıcaklıklarındaki artış, birinci faktördür. Orjinal yapısına müdahale edemediğimiz bu denizin, ağır halde kirletilmemesi gerekiyordu” diye konuştu.
‘MÜSİLAJ RİSKİ, MARMARA DENİZİ ÜSTÜNDE KILIÇ ÜZERE SALLANMAYA DEVAM EDECEK’
Marmara Denizi etrafındaki nüfus yoğunluğu ve endüstrileşmeye dikkat çeken Sarı, yeni bir müsilaj riski ile karşı karşıya olunduğunu vurgulayarak, şunları söyledi: “Marmara’nın etrafında 25 milyon insan yaşıyor. Bunların atıklarının yalnızca yarısını arıtıyoruz. Geri kalan yarısını ne yazık ki denize boca etmeye devam ediyoruz. Öbür taraftan Türkiye’nin yarısına hizmet sunan bir sanayi içerisinde, onun atıkları da denize gidiyor. Ziraî atıklar, denizcilik atıkları. Bunlar daima birlikte Marmara Denizi’ne boca edilmeye devam ediyor. 2021 yılında ne kadar kirletiyorsak, Marmara Denizi’ni şu anda da o kadar kirletiyoruz. 22 husustan oluşan hareket planının 14’ü, denizin kirlilik yükünü azaltmakla ilgiliydi. Ancak bunu yapamadık. Yapamadığımız için bu müsilaj riski, Marmara Denizi’nin başının üstünde kılıç üzere sallanmaya devam edecek. Bu tehlikenin tekrarı kesin. Müsilaj, vakti meçhul bir ekolojik felaket bizim için. Bilim, dataya nazaran çalışır. Dataya bakıyoruz. Şayet Marmara Denizi’nin etrafındaki mahallî idarelere bakarsak, hiçbirisi de zikretmiyor. Sanayi kuruluşlarına sorarsak, denetimi yapan kamu yöneticilerine, onların da harika biçimde kontrol faaliyetlerini yerine getirdiklerini söylediklerine şahit oluyoruz. Bu kirlilik devam ederse, ekosistemine ömür biçemeyeceğimiz Marmara Denizi, her gün, biraz daha bozulacak. Biraz daha Marmara Denizi’nden yararlanamaz hale geleceğiz. Balıklar azalacak. Denize girme noktasında daha çok risk var. Şu anda yaşadığımız üzere. Bu yüzden denizdeki kirliliği kesinlikle ve kesinlikle azaltmamız gerekiyor.”
‘MÜSİLAJDAN EVVEL 4 BALIĞIMIZ VARSA SONRASINDA 3 BALIĞIMIZ KALDI’
Marmara Denizi’ndeki balık cinslerinin yok olmaya başladığına da dikkat çeken Prof. Dr. Mustafa Sarı, “Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü’nün takviyesiyle, müsilajdan evvelki balık cinslerinin, müsilajdan sonra nasıl bir durumda olduğunu tespit etmek için ‘Marmara Projesi’ ismi altında bir proje yürüttü. O projenin sonuçlarına nazaran, Marmara Denizi’nde müsilaj öncesine nazaran balık bolluğunda yüzde 25 seviyesine ulaşan azalma oldu. Müsilajdan evvel 4 balığımız varsa, sonrasında 3 balığımız kalmış. Balıklarımız azalmış. Çeşitleri de azalmış. Daha çok pelajik balıklar. Soframıza gelen hamsi, istavrit, lüfer, sardalya, kolyoz üzere, palamut üzere balıklar bağlamında yüzde 25 seviyede bir azalma var. Tabandaki müsilaj tesiriyle, oksijenin azalması yüzünden köpek balığı ve vatoz balıkları ise derinlerden kıyılara yanlışsız gelmiş. Bunların ölçüsünde da bir artış görüyoruz. Halbuki onların daima balıkçı ağından çıkmasının nedeni bollukları artmadı. Derinlerde oksijen kalmadığı için daha sığ kısımlara geldi. Bu yüzden de ağlarla daha çok müsabakaya başlamış olur” dedi. (DHA)